Wywiad z ekspertem – Vladimir Bezbakh, dyrektor ukraińskiego stowarzyszenia СУСАР
СУСАР (Unia uczestników specjalnego ruchu drogowego) jest publicznym stowarzyszeniem skupiającym osoby i podmioty, które są zaangażowane w transport towarów niebezpiecznych, ładunków ponadgbarytowych i organizowanie szkoleń z zakresu tej problematyki. Stowarzyszenie istnieje od 2015 roku i realizuje swoje prace pod kierownictwem Vladimira Bezbakha.
Specjaliści należący do stowarzyszenia są członkami grup roboczych podkomitetu bezpieczeństwa ruchu drogowego Komisji ds. Transpotu Rady Najwyższej Ukrainy, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy, Ministerstwa Energetyki i Przemysłu Węglowego Ukrainy, Państwowej Służby Ukrainy ds. Bezpieczeństwa Transportu, Państwowej Służby Podatkowej i szeregu innych organów wykonawczo-kontrolnych.
Celem stowarzyszenia jest reprezentowanie interesów podmiotów zaangażowanych w realizowanie przewozów specjanych, tworzenie interakcji z władzami publicznymi, monitorowanie zgodności realizowanych czynności z obowiązującym prawodawstwem oraz poprawa wszelkich aspektów polityki regulacyjnej w tym zakresie. Aby w pełni realizować zamierzone cele, członkowie i władze stowarzyszenia odbywają regularne spotkania i wizyty w instytucjach państwowych, co przekłada się na wzrost jakości prowadzonych praktyk biznesowych w zakresie transportu towarów niebezpiecznych.
Vladimir Bezbakh oprócz pełnienia funkcji przewodniczącego stowarzyszenia, jest dyrektorem przedsiębiorstwa ADR UKRSERVICE. Jego praca skupia się na doradztwie ADR, szkoleniu kierowców i innych pracowników w ośrodkach edukacyjnych.
W związku z ogromną chęcią szerzenia kultury bezpieczeństwa wśród ludzi, ogromną sympatią i szacunkiem do osób, które również podejmują działania w tym zakresie, postanowiłam przeprowadzić krótki wywiad z Panem Vladimirem.
Panie Władimirze, proszę powiedzieć jakiego rodzaju materiały niebezpieczne w Państwa kraju są najczęściej przewożone?
Na Ukrainie transportowane są właściwie wszystkie klasy towarów niebezpiecznych. W największym jednak stopniu mamy do czynienia z produktami naftowymi i typowymi produktami chemicznymi (najczęściej materiały żrące (kl. 8), trujące (kl. 6.1) i utleniające (kl. 5.1)). Biorąc pod uwagę sposób przewozu, na pewno największy udział stanowi przewóz w cysternach.
Na podstawie własnych obserwacji domyślam się, że transport drogowy jest najpopularniejszy u Państwa w kraju. Czy mimo wszystko korzysta się na Ukrainie z innych alternatyw?
Rodzaje transportu z których korzystamy w naszym kraju to pełen kompleks. Jest to transport drogowy, kolejowy, śródlądowy, morski, powietrzny i rurociągowy. Porównując ilości, które zostały przewiezione w roku 2017, w odniesieniu do roku poprzedzającego, zaobserwowaliśmy znaczy wzrost ilości wysyłanych towarów z udziałem transportu lotniczego i rurociągowego.
W każdym miejscu na świecie jest tak, że w obrót towarami niebezpiecznymi angażują się nie tylko przedsiębiorstwa transportowe. W zwiazku z tym proszę powiedzieć mi, jaki rodzaj przedsiębiorstw jest głównym odbiorcą Pana usług?
Nie da się ukryć, że dominującym obszarem, budzącym zainteresowanie dotyczące współpracy są przede wszystkim szkolenia. Zdecydowana większość klientów w tym zakresie to przede wszystkim kierowcy ADR. Pracownicy firm produkcyjnych natomiast, którzy nadają, załadowują i rozładowują towary niebezpieczne również biorą udział w szkoleniach stanowiskowych, aczkowiek tendencja do organizowania takich szkoleń jest niestety wciąż niska.
Rozumiem, ale w takim razie jak wygląda doradztwa? Czy przedsiębiorstwa chętnie współpracują z DGSA?
W zdecydowanej większości przypadków doradcą ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych zostaje pracownik danego przedsiębiorstwa.
Jak w związku z tym w całym procesie postrzegana jest rola doradcy, skoro nie ma przeważającego zainteresowania na usługi z zewnątrz? Czy DGSA jest uważany za potrzebnego specjalistę?
Niski popyt na zewnętrzne usługi doradcze wynika tak naprawdę z braku lub niewystarczającego natężenia kontroli wykonywanej przez właściwe organy. Cykliczne kontrole przewidywane i realizowane są jako nieodłączny element funkjonowania przedsiębiorstw zaangażowanych w obrót materiałami ropopochodnymi. Istotnym problemem w tym zakresie jest również fakt, że grzywny finansowe za niewyznaczenie doradcy nie są zbyt wysokie.
Jakie kary nakładane są na przedsiębiorstwa, które nie współpracują z doradcą?
Brak doradcy w firmie, której działalność związana jest z przewozem towarów niebezpiecznych to naruszenie w transporcie drogowym, które nie jest wyceniane zbyt wysoko. Ustawodawca przewiduje karę w wysokości 680 UAH (20 euro).
Czy w takim razie trudno jest pozyskać uprawnienia doradcy na Ukrainie?
Zdawalność egzaminów na doradców DGSA jest niemalże 100%. Przed przystąpieniem do egzaminu, kandydat zobowiązany jest ukończyć sześciodniowy kurs na doradcę. W przypadku złożenia egzaminu z wynikiem pozytywnym wydawany jest certyfikat na pięć lat. Egzaminy prowadzone są przez regionalne centra usług Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Wspominał Pan, że zajmuje się Pan również szkoleniem kierowców. Czy obserwuje się sezonowe tendencje wzrostowe w zakresie zainteresowania tym kursem?
Średnio, każego miesiąca na Ukrainie szkolonych jest około pięciuset kierowców. Sezonowa aktywność w edukacji nie była przez nas ostatnio śledzona. Działanie to spowodowane było kilkoma czynnikami. W największym stopniu przyczynił się do tego reżim bezwizowy i możliwość podjęcia pracy za granicą.
Jaka jest zdawalność egzaminów? Dlaczego coraz więcej kierowców decyduje się na zrobienie tych uprawnień w Polsce?
Egzamin zdaje ok. 80% uczestników kursu ADR. Kierowcy decydują się na zrobienie uprawnień w Polsce, gdyż program bezwizowy otworzył pewną „furtkę”. Coraz więcej kierowców z naszego kraju legalnie mieszka w Polsce i zmienia ukraińskie prawo jazdy na polskie. Dodatkowo, podyktowane jest to faktem, że u nas w kraju nie istnieją żadne akty prawne regulujące procedurę potwierdzania kwalifikacji wstępnej, przygotowania i przekwalifikowania kierowców.
Jak widać po zdawalności kursów ADR nie ma większych trudności z pozyskaniem Zaświadczenia. Istotny problem natomiast stanowi to, że zdarzają się przypadki fałszowania tych dokumentów, co niekorzystnie wpływa na bezpieczeństwo przewozu towarów niebezpiecznych. Wychodząc naprzeciw tym problemom, stowarzyszenie może dostarczyć dowód autentyczności wydanych Zaświadczeń ADR, uwzględniajac potrzeby polskich pracodawców (kontakt: http://cycap.com.ua/).
Po krótkiej wymianie zdań mam już pewien obraz przewozów u Państwa w kraju. Co mógłby powiedzieć Pan na temat świadomości przedsiębiorstw i szerzenia kultury bezpieczeństwa w tym zakresie?
Bez wątpienia konieczny jest postęp ze strony przedsiębiorców zaangażowanych w obrót towarami niebezpiecznymi w zakresie przestrzegania obowiązujących przepisów prawa. Znajomość regulacji prawnych przez te podmioty jest tak naprawdę znikoma. Według mnie główną przyczyną niezadowalającego stanu jest brak odpowiedniej kontroli przez upoważnione organy. W latach 2015-2016 w ramach stowarzyszenia prowadziliśmy selektywne monitorowanie w zakresie wdrażania przepisów Umowy ADR. Podczas prowadzonych obserwacji zetknęliśmy się w obwodzie lwowskim z producentem surowców chemicznych, który realizował również przewozy. Niestety okazało się, że przedsiębiorca dopuścił się całego szeregu naruszeń. Między innymi nie współpracował z doradcą DGSA, nie zapewnił uprawnień dla kierowców realizujących przewozy, nie przeszkolił nawet pracowników, którzy byli zaangażowani w prace związane z przewozem. Dodatkowo, materiały pakowane były niezgodnie z przepisami, skutkiem czego przewóz wykonywany był z naruszeniem podstawowych zasad.
Skoro doszliśmy do tego momentu, rozpocznijmy temat prawodawstwa. Jak wygląda to u Państwa? Czy występują dodatkowe ograniczenia?
Naturalnie oprócz przepisów Umowy ADR, bazujemy na krajowych aktach prawnych. Nasze przepisy dotyczące transportu towarów niebezpiecznych wprowadzają dodatkowe ograniczenia, których nie przewidziano w Umowie ADR. Na przykład pojazdy przewożące towary niebezpieczne muszą przejść dodatkowy przegląd techniczny i kontrolę w celu uzyskania świadectwa dopuszczenia co sześć miesięcy. Dodatkowe ograniczenia będą dotyczyły realizacji przewozów z udziałem towarów dużego ryzyka. Przewoźnicy zaangażowani w przemieszczanie tych towarów są zobowiązani uzgodnić trasę przejazdu z właściwym organem krajowym.
Od przepisów prawa do nadzoru i kontroli. Jakie organy ustanowiono do tych celów?
Za kontrole bezpieczeństwa ruchu drogowego z udziałem towarów niebezpiecznych, przestrzegnie ustawodawstwa z tego zakresu, opracowywanie i wydawanie zgód zatwierdzających trasy odpowiedzialna jest Narodowa Policja Ukrainy (https://www.npu.gov.ua). Za kwestie związane z kontrolą świadectwa dopuszczenia, Zaświadczenia ADR, Pisemne Instrukcje Kierowcy odpowiada Państwowa Służba Ukrainy ds. Bezpieczeństwa Transportu (http://dsbt.gov.ua). Organem odpowiedzialnym za opracowywanie i zatwierdzanie aktów prawnych dotyczących transportu towarów niebezpiecznych, kontrolę szkoleń dla kierowców i osób zaangażowanych w obrót towarami niebezpiecznymi, prowadzenie egzaminów i wydwanie świadectw odpowiedzialne jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (http://hsc.gov.ua).
Dziękuję za rozmowę Panie Vladimirze, życzę samych bezpiecznych transportów!
Ja również dziękuję.