Klasyfikacja towarów niebezpiecznych
Informacje ogólne
Charakterystyka fizyczna, chemiczna oraz biologiczna stanowi podstawę w trakcie klasyfikacji towarów niebezpiecznych. Podczas tego procesu porównywane są właściwości danej substancji z kryteriami klasyfikacyjnymi zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych. Zagrożenie dominujące jest czynnikiem determinującym zaliczenie towaru do określonej klasy. Może ono występować z ustalonym natężeniem, które określane jest za pomocą grupy pakowania (akronim „GP” lub „PG”). W przypadku gdy towar stwarza więcej zagrożeń o mniejszej intensywności, zostają one określone mianem zagrożeń dodatkowych, opisanych za pomocą kodów klasyfikacyjnych. Finalnym etapem jest przyporządkowanie numeru UN i prawidłowej nazwy przewozowej dla danego towaru niebezpiecznego.
Rozwiązując zagadnienia dotyczące klasyfikacji materiałów lub przedmiotów jako towar niebezpieczny, należy zwrócić uwagę na to, że proces ten przebiega w sposób etapowy, wedle ściśle ustalonego schematu. Procedura klasyfikacji jest jak drabina. Pokonywanie kolejnych szczebli (etapów) doprowadzi do wyznaczonego celu, jakim jest:
- przypisanie numeru UN danej substancji, mieszaninie, przedmiotowi, lub
- stwierdzenie, że indywidua te nie podlegają pod kryteria klasyfikacyjne.
Przykłady
Materiał ciekły charakteryzujący się temperaturą wrzenia równą 85 °C i temperaturą zapłonu równą 30 °C. Dodatkowo, materiał wykazuje toksyczność dermalną LD50 = 30 mg/kg. Dokonaj klasyfikacji materiału, wiedząc, że jest on pestycydem bipirydylowym. Do każdego etapu wskaż podstawę prawną.
Rozwiązanie przykładu w ujęciu przepisów Umowy ADR/Regulaminu RID/Umowy ADN
Krok 1
Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.
Dane:
Tzapłonu = 30 °C
Twrzenia = 85 °C
Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg
Ciecz, pestycyd bipirydylowy
Krok 2
Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas – patrz 2.2.x.1 ADR/RID/ADN, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 2.2.3.1 ADR/RID/ADN, klasa 6.1 – 2.2.61.1 ADR/RID/ADN).
Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:
- dla klasy 3 (Materiały ciekłe zapalne)
– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 2.2.3.1.1 ADR/RID/ADN),
– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 2.2.3.1.3 ADR/RID/ADN).
- dla klasy 6.1 (Materiały trujące)
– materiał trujący (2.2.61.1.1 ADR/RID/ADN),
– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 2.2.61.1.7 ADR/RID/ADN).
Krok 3
Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 2.1.3.5.3 ADR/RID/ADN). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:
- zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
- zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.
W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz 2.1.3.10 ADR/RID/ADN.
Krok 4
Zagrożenia charakteryzujące materiał:
- zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
- zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.
W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.
Krok 5
Określ kod klasyfikacyjny materiału, z uwzględnieniem zagrożeń dodatkowych. Kod klasyfikacyjny należy wybrać spośród kodów klasyfikacyjnych, które zostały wskazane dla klasy ustalonej na podstawie zagrożenia dominującego – 2.2.x.1.2 lub 2.2.x.3 ADR/RID/ADN, gdzie x = numer klasy (patrz 2.2.61.1.2 lub 2.2.61.3 ADR/RID/ADN). Kod klasyfikacyjny dla opisywanego materiału to TF2 – Materiały trujące, zapalne, ciekłe, stosowane jako pestycydy.
Krok 6
Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonego kodu klasyfikacyjnego. Skorzystaj z wykazu pozycji grupowych, które zawarte są w 2.2.x.3 ADR/RID/ADN, gdzie x = numer klasy (patrz 2.2.61.3 ADR/RID/ADN). Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym.
- Numer UN: UN 3015
- Nazwa przewozowa: PESTYCYD BIPIRYDYLOWY TRUJĄCY CIEKŁY ZAPALNY
PODSUMOWANIE
Klasa: 6.1 – Materiały trujące
Grupa pakowania: I
Kod klasyfikacyjny: TF2
Numer UN: UN 3015
Nazwa: PESTYCYD BIPIRYDYLOWY TRUJĄCY CIEKŁY ZAPALNY
Rozwiązanie przykładu w ujęciu Kodeksu Morskiego IMDG Code
Krok 1
Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.
Dane:
Tzapłonu = 30 °C
Twrzenia = 85 °C
Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg
Ciecz, pestycyd bipirydylowy
Krok 2
Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas – patrz 2.x.1 IMDG Code, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 2.3.1 IMDG Code, klasa 6 – 2.6.1 IMDG Code, klasa 6.1 – 2.6.2 IMDG Code).
Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:
- dla klasy 3 (Materiały ciekłe zapalne)
– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 2.3.1.2 IMDG Code),
– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 2.3.2.6 IMDG Code).
- dla klasy 6.1 (Materiały trujące)
– materiał trujący (patrz 2.6.1 IMDG Code),
– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 2.6.2.2.4.1 IMDG Code).
Krok 3
Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 2.0.3.4 IMDG Code). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:
- zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
- zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.
W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz 2.0.3.6 IMDG Code.
Krok 4
Zagrożenia charakteryzujące materiał:
- zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
- zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.
W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.
Krok 5
Określ ewentualne zagrożenie dodatkowe lub stwierdź, że materiał nie wykazuje zagrożeń dodatkowych.
Krok 6
Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonych informacji. Skorzystaj z Appendix A – List of generic and N.O.S. Proper Shipping Names. Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym. Skieruj się do: klasa 6/klasa 6.1/Specific Entries/Pesticides/(b) Liquid, ponieważ posiadasz informacje, które pozwalają na uszczegółowienie prawidłowej nazwy przewozowej.
- Numer UN: UN 3015
- Nazwa przewozowa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE
PODSUMOWANIE
Klasa: 6.1 – Materiały trujące
Grupa pakowania: I
Numer UN: UN 3015
Nazwa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE
Rozwiązanie przykładu w ujęciu przepisów IATA DGR
Krok 1
Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.
Dane:
Tzapłonu = 30 °C
Twrzenia = 85 °C
Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg
Ciecz, pestycyd bipirydylowy
Krok 2
Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom/podklaskom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas/podklas – patrz 3.x IATA DGR, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 3.3 IATA DGR, klasa 6 – 3.6 IATA DGR, podklasa 6.1 – 3.6.1 IATA DGR).
Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:
- dla klasy 3 (Materiały ciekłe zapalne)
– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 3.3.1.2 IATA DGR),
– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 3.3.2.2, Table 3.3.A IATA DGR).
- dla podklasy 6.1 (Materiały trujące)
– materiał trujący (patrz 3.6.1.1 IATA DGR),
– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 3.6.1.3, Table 3.6.A IATA DGR).
Krok 3
Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 3.10.2 IATA DGR). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:
- zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
- zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.
W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz Table 3.10.A IATA DGR.
Krok 4
Zagrożenia charakteryzujące materiał:
- zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
- zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.
W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.
Krok 5
Określ ewentualne zagrożenie dodatkowe lub stwierdź, że materiał nie wykazuje zagrożeń dodatkowych.
Krok 6
Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonych informacji. Skorzystaj z Table 4.1.A – List of generic and N.O.S. Proper Shipping Names. Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym. Skieruj się do: klasa 6/podklasa 6.1/Specific Entries/Pesticides, liquid ponieważ posiadasz informacje, które pozwalają na uszczegółowienie prawidłowej nazwy przewozowej.
- Numer UN: UN 3015
- Nazwa przewozowa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE
PODSUMOWANIE
Klasa: 6 – Materiały trujące i zakaźne
Podklasa: 6.1 – Materiały trujące
Grupa pakowania: I
Numer UN: UN 3015
Nazwa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE