Dokument przewozowy w transporcie morskim towarów niebezpiecznych kontra rzeczywistość

Z moich codziennych obserwacji wynika, że przewozy morskie towarów niebezpiecznych cieszą się coraz większą popularnością. W gruncie rzeczy nie dziwi mnie to wcale, gdyż powód wyboru tej alternatywy jest prosty – transport ten ma wiele zalet. Realizowany zgodnie z przepisami jest bezpieczny, tani, a odpowiednio rozwinięta infrastruktura portowa stwarza ogromne perspektywy w zakresie gabarytów i możliwości obsługi przewożonych ładunków. Jego główna wada to bez wątpienia czas realizacji. Jednakże aspekt ten coraz częściej nie jest czynnikiem decydującym o wyborze innych rozwiązań, patrząc z perspektywy poszukiwania różnych sposobów na usprawienie i zwiększenie szybkości przewozu ładunków poprzez angażowanie innych rodzajów transportu.

Firmy z którymi współpracuję przy kompleksowym lub częściowym przygotowywaniu przewozów coraz chętniej wybierają transport morski lub drogowo-morski. Na rozwiązanie to decydują się przede wszystkim w przypadku konieczności zrealizowania przewozów na/z odległych kierunków typu Chiny, Japonia, Arabia Saudyjska, Jordania, Liban, Syria, Irak, Chile, przy których miałam okazję doradzać lub brać udział w kompleksowej organizacji. Nie da się ukryć, że nie lada wyczynem w tym zakresie jest kompletne i poprawne, a właściwej  pisząc „spełniające oczekiwania” innych podmiotów zaangażowanych w ten proces, sporządzenie dokumentacji.

Jednym z ważniejszych dokumentów towarzyszących takim przewozom jest dokument przewozowy towarów niebezpiecznych. Bardzo często jest tak, że armatorzy statków mają dodatkowe wymagania w stosunku do formy i treści dokumentu przewozowego, tj. oczekują podania dodatkowych danych w stosunku do informacji, które powinny zostać zawarte obligatoryjnie na podstawie 5.4 IMDG Code. Niespełnienie tych oczekiwań niestety skutkuje odmową w zakresie przyjęcia do przewozu towarów niebezpiecznych na statek. Jakie dodatkowe wymagania w zakresie dokumentacji powinien spełnić nadawca towarów niebezpiecznych w transporcie morskim?

Dokument przewozowy

Zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie morskim dokument przewozowy towarów niebezpiecznych może mieć dowolną postać. Wymagane jest tylko zawarcie w nim wszystkich informacji, które wskazuje IMDG Code. Pomimo tego ustępstwa, zarówno armatorzy, jak też i  firmy organizujące przewozy, wymagają zawarcia tych informacji na dokumencie o konkretnym wzorze graficznym przygotowanym przez nich lub na dokumencie multimodalnym, którego wzór wskazuje 5.4.5 IMDG Code – Multimodal Dangerous Goods Form.

Całkowita ilość towarów niebezpiecznych

W dokumencie przewozowym towarów niebezpiecznych należy podać całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych, który ma odmienny numer UN, prawidłową nazwę przewozową lub odmienną grupę pakowania, jeżeli została przypisana. Ilość całkowita powinna zostać podana odpowiednio jako objętość lub masa. W rzeczywistości bardzo często wymaga się ujęcia ilości przewożonych materiałów niebezpiecznych jednocześnie w trzech wymiarach: objętość (m3), masa netto (kg) i masa brutto (kg).

Opis opakowań wewnętrznych

W sytuacji gdy przewóz towaru niebezpiecznego realizowany jest w opakowaniach kombinowanych, nie wymaga się podwania liczby, pojemności i rodzaju opakowań wewnętrznych, które są zawarte w opakowaniu zewnętrznym. Firmy organizujące przewóz lub armatorzy wskazują to wymaganie jako obligatoryjne, tj. wymagają, aby wskazać ilość, pojemność, rodzaj oraz materiał konstrukcyjny z którego wykonane są opakowania wewnętrzne.

Kolejność informacji opisujących towar niebezpieczny

Określone elementy opisujące przewożony towar niebezpieczny powinny zostać podane w kolejności, którą wskazują przepisy kodeksu morskiego, tj. numer UN, prawidłowa nazwa przewozowa, klasa zagrożenia dominującego/numer(y) klas odpowiadających  zagrożeniom dodatkowym oraz grupa pakowania (o ile została przypisana). Dane te nie powinny być przeplatane innymi informacjami, a inne dodatkowe zapisy należy umieścić po wskazanym opisie towaru niebezpiecznego. W rzeczywistości firmy dostarczają gotowe wzory dokumentów przewozowych na których wymaga się podania opisu towaru niebezpiecznego w zupełnie innej kolejności i ponadto egzekwują inne informacje dodatkowe.

Inne informacje dodatkowe

Nagminnie zdarza się, że od nadawcy towaru niebezpiecznego wymaga się zawarcia w dokumentacji przewozowej informacji dodatkowych, które nie są wymagane przepisami IMDG Code. Wśród nich możemy wyróżnić np. konieczność podania nazwy chemicznej zgodnie z obowiązującą nomenklaturą chemiczną, czy też podanie numeru kontaktowego do osoby odpowiedzialnej, mającej wiedzę na temat realizowanej wysyłki.