Sposoby przewozu towarów niebezpiecznych – transport drogowy (ADR)

Transport drogowy to jeden z rodzajów transportu przy użyciu którego mogą być przewożone towary niebezpieczne. W transporcie drogowym zostały dopuszczone trzy sposoby przewozu towarów niebezpiecznych:

  • przewóz w sztukach przesyłki,
  • przewóz luzem,
  • przewóz w cysternach.

Sposoby przewozu towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym (ADR).

Przewóz w sztukach przesyłki

Przewóz w sztukach przesyłki – najprościej ujmując – to przewóz towarów niebezpiecznych w opakowaniach.

Sztuka przesyłki oznacza końcowy produkt operacji pakowania, który składa się z opakowania, dużego opakowania lub dużego pojemnika do przewozu luzem (DPPL) wraz z jego zawartością, które zostały przygotowane do wysyłki. Definicja obejmuje również naczynia do gazów i przedmioty, które z powodu swojego rozmiaru, masy lub kształtu mogą zostać przewiezione bez opakowania lub w kołyskach, skrzyniach, czy też urządzeniach dedykowanych do przenoszenia.

W transporcie wśród dopuszczonych opakowań wyróżnia się: bębny, kanistry, skrzynie, worki, opakowania złożone, opakowania metalowe lekkie, naczynia ciśnieniowe, duże pojemniki do przewozu luzem i duże opakowania. Towar niebezpieczny dopuszczony jest do przewozu w sztukach przesyłki, jeżeli w Tabeli A (Wykaz towarów niebezpiecznych, 3.2 Umowa ADR), w kolumnie 8 została wskazana instrukcja pakowania:

Instrukcje rozpoczynające się od symbolu:

  • dotyczą opakowań innych niż DPPL i opakowania duże (bębny, kanistry, skrzynie, opakowania złożone),
  • dotyczy opakowań metalowych lekkich,
  • IBC dotyczą dużych pojemników do przewozu luzem,
  • LP dotyczą dużych opakowań.

Dodatkowo, aby uszczegółowić warunki realizacji przewozu względem danej instrukcji w kolumnie 9a w Wykazie Towarów Niebezpiecznych wskazywane są przepisy szczególne:

  • PP dla opakowań innych niż DPPL i opakowania duże,
  • RR w przypadku przepisów charakterystycznych dla ADR/RID,
  • B dla DPPL w przypadku przepisów charakterystycznych dla ADR/RID,
  • L dla opakowań dużych lub LL dla szczególnych przepisów ADR dotyczących pakowania.

Przepisy szczególne w tym zakresie mogą regulować różnorodne kwestie, np. mogą wskazywać konieczność stosowania opakowań zaopatrzonych w odpowietrzenie, nie dopuszczać stosowania opakowań z wiekiem zdejmowalnym, czy też mogą skracać dozwolony czas użytkowania opakowania od daty ich produkcji. Przepisy te wskazywane są do określonych pozycji w Tabeli A.

Przewóz butli zawierających propan-butan.

Sztuki przesyłki mogą być przewożone w pojazdach/kontenerach zamkniętych lub pojazdach/kontenerach krytych opończą lub pojazdach/kontenerach odkrytych. Dodatkowe wymagania w tym zakresie, na które szczególną uwagę powinni zwrócić załadowcy i przewoźnicy, zostały uwzględnione za pomocą przepisów szczególnych dotyczących przewozu sztuk przesyłki (kolumna 16, 3.2 Tabela A):

Na co jeszcze należy zwrócić uwagę?
  • Przepisy dotyczące pakowania razem w przypadku umieszczania dwóch lub więcej towarów niebezpiecznych w jednym opakowaniu zewnętrznym, które zostały zaklasyfikowane do różnych klas lub tej samej klasy, ale różnią się kodem klasyfikacyjnym – 3.2 Tabela A, kolumna 9b, 4.1.10 Umowa ADR – „MP”.
  • Przepisy dotyczące zakazów ładowania razem w przypadku umieszczania sztuk przesyłki w jednym pojeździe lub kontenerze – 7.5.2.1 Umowa ADR oraz dla materiałów i przedmiotów wybuchowych (klasa 1) – 7.5.2.2 Umowa ADR.

Możliwość załadunku razem towarów niebezpiecznych wszystkich klas.

Sztuki przesyłki, które są zaopatrzone w różne nalepki ostrzegawcze nie powinny być ładowane razem do tego samego pojazdu lub kontenera w transporcie drogowym jeżeli załadunek razem nie jest dopuszczony na podstawie tabeli zawartej w Umowie ADR. Tabela dopuszczająca możliwość załadunku razem opiera się na nalepkach ostrzegawczych, w które zaopatrzone są sztuki przesyłki.

X – ładowanie razem jest dozwolone.

Zakazy ładowania razem dla towarów niebezpiecznych klasy 1 zostały oparte na grupach zgodności (7.5.2.2 Umowa ADR).

Przewóz luzem

Przewóz luzem to przewóz nieopakowanych materiałów stałych lub przedmiotów. Przewóz ten, najogólniej ujmując, może być realizowany w kontenerach, kontenerach do przewozu luzem, pojazdach do przewozu luzem.

Towar niebezpieczny dopuszczony jest do przewozu luzem, jeżeli w Tabeli A (Wykaz towarów niebezpiecznych, 3.2 Umowa ADR), w kolumnie 10 zostały wskazane kody alfanumeryczne „BK” oraz zostały spełnione przepisy 7.3.2 Umowy ADR:

Znaczenie kodów „BK”:

  • BK1 – dozwolony jest przewóz luzem w kontenerach do przewozu luzem przykrytych opończą,
  • BK2 – dozwolony jest przewóz luzem w w kontenerach do przewozu luzem zamkniętych,
  • BK3 – dozwolony jest przewóz luzem w w kontenerach do przewozu luzem elastycznych.

Możliwość przewozu luzem może być również wskazywana w kolumnie 17, w której w takim przypadku występują kody alfanumeryczne „VC” i ewentualnie „AP” oraz zostały spełnione przepisy zawarte w 7.3.3 Umowy ADR:

Znaczenie kodów „VC”:

  • VC1 – dozwolony jest przewóz luzem w pojazdach krytych opończą, kontenerach krytych opończą lub kontenerach do przewozu luzem krytych opończą,
  • VC2 – dozwolony jest przewóz luzem w pojazdach zamkniętych, kontenerach zamkniętych lub kontenerach do przewozu luzem zamkniętych,
  • VC3 – dozwolony jest przewóz luzem specjalnie wyposażonych pojazdach lub kontenerach zgodnie z warunkami ustalonymi przez właściwą władzę państwa pochodzenia.

W stosunku do niektórych towarów niebezpiecznych mogą pojawić się dodatkowe wytyczne uszczegóławiające warunki realizacji przewozu, które wskazywane są za pomocą kodów AP1 – AP10.

Przewóz w cysternach

Przewóz w cysternach to przewóz materiałów niebezpiecznych w zbiornikach zaopatrzonych w odpowiednie wyposażenie obsługowe i konstrukcyjne.

W zakresie przewozu towarów niebezpiecznych w cysternach wyróżnia się całe spektrum rozwiązań, tj. cysterny stałe, cysterny odejmowalne, cysterny przenośne, kontenery – cysterny, pojazdy – baterie i MEGC (wieloelementowe kontenery do gazu).

Przewóz danego towaru niebezpiecznego może być realizowany w cysternie przenośnej, jeżeli w Tabeli A (Wykaz towarów niebezpiecznych, 3.2 Umowa ADR), w kolumnie 10 został wskazany kod alfanumeryczny „TP” (instrukcja cysterny przenośnej) oraz zostały spełnione przepisy szczególne zawarte w kolumnie 11:

Przepisy szczególne „TP” mogą zawierać różnorodne wytyczne, np. precyzują stopień napełnienia, sposób usuwania powietrza z przestrzeni gazowej, czy też wskazują wymagania dotyczące powiększania grubości zbiornika. Dodatkowo w kolumnie 10 Tabeli A może pojawiać się symbol (M), który oznacza, że materiał może być przewożony w UN MEGC.

W odniesieniu do cystern ADR przewóz danego towaru niebezpiecznego może być realizowany w taki sposób, jeżeli w Tabeli A (Wykaz towarów niebezpiecznych, 3.2 Umowa ADR), w kolumnie 12 został wskazany czterocyfrowy kod cysterny oraz zostały spełnione przepisy, które ewentualnie zostały wskazane w kolumnie 13.

Przepisy szczególne dotyczące cystern ADR są zróżnicowane, tj. przepisy „TU” dotyczą eksploatacji, a ich wyjaśnienie zostało podane w 4.3.5 Umowy ADR, natomiast pozostałe przepisy szczególne zostały wyjaśnione w 6.8.4 Umowy ADR i odpowiednio zróżnicowane:

  • „TA” – zatwierdzenie typu,
  • „TC” – konstrukcja,
  • „TE” – wyposażenie,
  • „TT” – badania,
  • „TM” – znakowanie.

Przewóz materiału niebezpiecznego w cysternie.

Dodatkowo w kolumnie 12 Tabeli A po kodzie cysterny może pojawiać się symbol (M), który oznacza, że materiał może być przewożony w pojazdach-bateriach lub w wieloelementowych kontenerach do gazu (MEGC).

 

 

0

Wysyłka próbek – jak robić to bezpiecznie i efektywnie?

W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie jakiegokolwiek przedsiębiorstwa, które nie byłoby zaangażowane w wysyłkę próbek, niezależnie czy są to komponenty, produkty przejściowe, czy też produkty gotowe. Na podstawie moich codziennych obserwacji wynikających z tego, że większość mojej pracy poświęcona jest organizowaniu i doradzaniu przy takich wysyłkach, bez zastanowienia mogę stwierdzić, że najczęściej w proces ten angażuje się branża farmaceutyczna. Nie da się ukryć, że wynika to z jej specyfiki, gdyż pracuje z bardzo szerokim spektrum różnych indywiduów chemicznych, które klasyfikowane są kolejno jako towary niebezpieczne.

Wysyłki tego typu realizowane są z udziałem transportu drogowego lub drogowo-lotniczego. Najczęściej wykorzystywana jest ta druga możliwość ze względu na konieczność szybkiego dostarczenia próbek, które wymagają przewozu w określonym przedziale temperatur. Dzięki tym rozwiązaniom docierają na miejsce, charakteryzując się niezmienioną, pierwotną jakością.

Ze względu na restrykcje, które zostały narzucone przez firmy organizujące przewóz, przewoźników i poszczególne kraje, jednym z najbardziej wygodnych sposobów kierowania próbek do odbiorców jest wysyłka jako „Excepted Quantities” („EQ” – Towary niebezpieczne zapakowane w ilościach wyłączonych).

Kiedy próbka może być wysłana jako „EQ”?

Próbka może zostać wysłana jako „EQ”  jeżeli w wykazie towarów niebezpiecznych w kolumnie F (4.2 List of Dangerous Goods, IATA DGR – przewóz lotniczy)/kolumnie 7b (3.2 Tabela A, Umowa ADR – przewów drogowy) zostały wskazane kody alfanumeryczne od E1 do E5. Jeżeli natomiast w kolumnach tych figuruje kod E0, to próbka nie może zostać zapakowana jako ilość wyłączona „EQ”.

Fragment wykazu towarów niebezpiecznych – 4.2 List of Dangerous Goods, IATA DGR. Większość substancji czynnych klasyfikowanych jest jako UN 2811.

 

Jak odczytać znaczenie kodów alfanumerycznych?

Kody alfanumeryczne wskazują limity dotyczące maksymalnej ilości netto materiału zarówno na opakowanie wewnętrzne, jak również na opakowanie zewnętrzne. Jeżeli nadawca chciałby do przewozu skierować susbtancję, która klasyfikowana jest jako UN 2811, II GP, to musiałby respektować limity zgodne z kodem alfanumerycznym E4, tj. maksymalnie 1 g/1 ml na opakowanie wewnętrzne i 500 g/500 ml na opakownie zewnętrzne. Przekładając to na praktykę – w jednej sztuce przesyłki mogłoby się znaleźć maksymalnie 500 fiolek, gdzie w każdej z nich zawarte byłoby maksimum 1 g/1 ml substancji.

W Umowie ADR (przewozy drogowe) kody alfanumeryczne mają takie same znaczenie.

Obowiązki nadawcy

Nadawca realizujący wysyłkę powinien w sposób samodzielny określić, czy dana substancja lub mieszanina może być wysyłana jako „EQ”. Dodatkowo powinien przygotować przesyłkę w taki sposób, aby limity ilościowe wskazane kodem alfanumerycznym nie zostały przekroczone. W jego obowiązkach leży również oznakowanie sztuki przesyłki i przygotowanie kompletu dokumentacji.

Oznakowanie sztuk przesyłki

Sztuka przesyłki, która zawiera materiały zapakowane w ilościach wyłączonych powinna być zaopatrzona w znak:

Minimalne wymiary znaku powinny wynosić 10 cm x 10 cm. W miejsce „*” umieszcza się klasę lub podklasę (IATA DGR)/numer pierwszej lub pojedynczej najlepki ostrzegawczej (ADR), natomiast w miejsce „**” nazwę nadawcy lub odbiorcy, jeżeli nie została wskazana w innych miejscach sztuki przesyłki.

Dokumentacja

Przy realizowaniu przewozu na wyłączeniu „EQ” nie jest wymagana deklaracja DGD, ani pełny dokument przewozowy ADR. Nadawca zobowiązany jest jedynie do zrobienia odpowiedniego zapisu w dokumentacji towarzyszącej i wskazania ilości sztuk przesyłek kierowanych do przewozu (np. w polu zawartość w dokumencie kurierskim), np.:

Dangerous Goods in Excepted Quantities, 2 pcs

Towary niebezpieczne w ilościach wyłączonych, 2 sztuki

Konieczność wskazania ilości przewożonych sztuk przesyłki wynika z ograniczenia dotyczącego faktu, że liczba sztuk przesyłek w pojeździe lub kontenerze nie może być większa niż 1000.

Część firm kurierskich wymaga również podania numeru UN przewożonego materiału. Bazując na wcześniej podanym numerze UN zapis wyglądałby następująco:

Dangerous Goods in Excepted Quantities, UN 2811, 2 pcs

Towary niebezpieczne w ilościach wyłączonych, UN 2811, 2 sztuki

Dokumentacja dodatkowa

Pełne przygotowanie wysyłki to nie tylko i wyłącznie zapisy wynikające z przepisów dotyczących problematyki przewozu towarów niebezpiecznych. Dodatkowa dokumentacja będzie uzależniona od kraju do którego kierujemy naszą przesyłkę. Wśród dodatkowej dokumentacji możemy wyróżnić karty MSDS, oświadczenia dotyczące zawartości, faktury w określonym języku, kopie kontraktów zawartych pomiędzy firmami na podstawie których dochodzi do realizowania przesyłek niekomercyjnych, oświadczenie HV/LV, listy gwarancyjne, upoważnienie dla agencji celnej i wiele innych.

Korzyści wynikające ze stosowania wyłączenia „EQ”

Istotnymi aspektami przemawiającymi za stosowaniem tego wyłączenia są:

  • większe możliwości w zakresie realizowania wysyłek substancji (nawet najbardziej restrykcyjne kraje i przewoźnicy przyjmują materiały zapakowane w ten sposób),
  • zminimalizowanie kosztów związanych z realizacją wysyłek (mniejsze dopłaty w firmach kurierskich, opakowania stosowane do przewozu nie muszą być certyfikowane),
  • oszczędność czasu związana z tym, że część dokumentów towaryszących wysyłce nie jest wymagana.

 

Czas realizacji

Czas realizacji przesyłki uzależniony jest od kraju do którego kierowana jest przesyłka. Najwięcej czasu pochłania zawsze odprawa celna. Średni czas realizacji wysyłki do Rosji to 5 – 7 dni, co widać na załączonym przykładzie:

0

Klasyfikacja towarów niebezpiecznych

Informacje ogólne

Charakterystyka fizyczna, chemiczna oraz biologiczna stanowi podstawę w trakcie klasyfikacji towarów niebezpiecznych. Podczas tego procesu porównywane są właściwości danej substancji z kryteriami klasyfikacyjnymi zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych. Zagrożenie dominujące jest czynnikiem determinującym zaliczenie towaru do określonej klasy. Może ono występować z ustalonym natężeniem, które określane jest za pomocą grupy pakowania (akronim „GP” lub „PG”). W przypadku gdy towar stwarza więcej zagrożeń o mniejszej intensywności, zostają one określone mianem zagrożeń dodatkowych, opisanych za pomocą kodów klasyfikacyjnych. Finalnym etapem jest przyporządkowanie numeru UN i prawidłowej nazwy przewozowej dla danego towaru niebezpiecznego.

Rozwiązując zagadnienia dotyczące klasyfikacji materiałów lub przedmiotów jako towar niebezpieczny, należy zwrócić uwagę na to, że proces ten przebiega w sposób etapowy, wedle ściśle ustalonego schematu. Procedura klasyfikacji jest jak drabina. Pokonywanie kolejnych szczebli (etapów) doprowadzi do wyznaczonego celu, jakim jest:

  • przypisanie numeru UN danej substancji, mieszaninie, przedmiotowi, lub
  • stwierdzenie, że indywidua te nie podlegają pod kryteria klasyfikacyjne.

 

Przykłady

Materiał ciekły charakteryzujący się temperaturą wrzenia równą 85 °C i temperaturą zapłonu równą 30 °C. Dodatkowo, materiał wykazuje toksyczność dermalną LD50 = 30 mg/kg. Dokonaj klasyfikacji materiału, wiedząc, że jest on pestycydem bipirydylowym. Do każdego etapu wskaż podstawę prawną.

Rozwiązanie przykładu w ujęciu przepisów Umowy ADR/Regulaminu RID/Umowy ADN

 

Krok 1

Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.

Dane:

Tzapłonu = 30 °C

Twrzenia = 85 °C

Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg

Ciecz, pestycyd bipirydylowy

 

Krok 2

Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas – patrz 2.2.x.1 ADR/RID/ADN, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 2.2.3.1 ADR/RID/ADN, klasa 6.1 – 2.2.61.1 ADR/RID/ADN).

Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:

  • dla klasy (Materiały ciekłe zapalne)

– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 2.2.3.1.1 ADR/RID/ADN),

– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 2.2.3.1.3 ADR/RID/ADN).

  • dla klasy 6.1 (Materiały trujące)

– materiał trujący (2.2.61.1.1 ADR/RID/ADN),

– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 2.2.61.1.7 ADR/RID/ADN).

 

Krok 3

Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 2.1.3.5.3 ADR/RID/ADN). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:

  • zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
  • zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.

W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz 2.1.3.10 ADR/RID/ADN.

 

Krok 4

Zagrożenia charakteryzujące materiał:

  • zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
  • zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.

W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.

 

Krok 5

Określ kod klasyfikacyjny materiału, z uwzględnieniem zagrożeń dodatkowych. Kod klasyfikacyjny należy wybrać spośród kodów klasyfikacyjnych, które zostały wskazane dla klasy ustalonej na podstawie zagrożenia dominującego – 2.2.x.1.2  lub 2.2.x.3 ADR/RID/ADN, gdzie x = numer klasy (patrz 2.2.61.1.2 lub 2.2.61.3 ADR/RID/ADN). Kod klasyfikacyjny dla opisywanego materiału to TF2 – Materiały trujące, zapalne, ciekłe, stosowane jako pestycydy.

 

Krok 6

Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonego kodu klasyfikacyjnego. Skorzystaj z wykazu pozycji grupowych, które zawarte są w 2.2.x.3 ADR/RID/ADN, gdzie x = numer klasy (patrz 2.2.61.3 ADR/RID/ADN). Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym.

 

  • Numer UN: UN 3015
  • Nazwa przewozowa: PESTYCYD BIPIRYDYLOWY TRUJĄCY CIEKŁY ZAPALNY

 

PODSUMOWANIE

Klasa: 6.1 – Materiały trujące

Grupa pakowania: I

Kod klasyfikacyjny: TF2

Numer UN: UN 3015

Nazwa: PESTYCYD BIPIRYDYLOWY TRUJĄCY CIEKŁY ZAPALNY

 

 

Rozwiązanie przykładu w ujęciu Kodeksu Morskiego IMDG Code

 

Krok 1

Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.

Dane:

Tzapłonu = 30 °C

Twrzenia = 85 °C

Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg

Ciecz, pestycyd bipirydylowy

 

Krok 2

Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas – patrz 2.x.1 IMDG Code, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 2.3.1 IMDG Code, klasa 6 – 2.6.1 IMDG Code, klasa 6.1 – 2.6.2 IMDG Code).

Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:

  • dla klasy (Materiały ciekłe zapalne)

– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 2.3.1.2 IMDG Code),

– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 2.3.2.6 IMDG Code).

  • dla klasy 6.1 (Materiały trujące)

– materiał trujący (patrz 2.6.1 IMDG Code),

– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 2.6.2.2.4.1 IMDG Code).

 

Krok 3

Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 2.0.3.4 IMDG Code). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:

  • zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
  • zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.

W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz 2.0.3.6 IMDG Code.

 

Krok 4

Zagrożenia charakteryzujące materiał:

  • zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
  • zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.

W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.

 

Krok 5

Określ ewentualne zagrożenie dodatkowe lub stwierdź, że materiał nie wykazuje zagrożeń dodatkowych.

 

Krok 6

Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonych informacji. Skorzystaj z Appendix A – List of generic and N.O.S. Proper Shipping Names. Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym. Skieruj się do: klasa 6/klasa 6.1/Specific Entries/Pesticides/(b) Liquid, ponieważ posiadasz informacje, które pozwalają na uszczegółowienie prawidłowej nazwy przewozowej.

  • Numer UN: UN 3015
  • Nazwa przewozowa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE

 

PODSUMOWANIE

Klasa: 6.1 – Materiały trujące

Grupa pakowania: I

Numer UN: UN 3015

Nazwa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE

 

 

Rozwiązanie przykładu w ujęciu przepisów IATA DGR

 

Krok 1

Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.

Dane:

Tzapłonu = 30 °C

Twrzenia = 85 °C

Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg

Ciecz, pestycyd bipirydylowy

 

Krok 2

Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom/podklaskom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas/podklas – patrz 3.x IATA DGR, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 3.3 IATA DGR, klasa 6 – 3.6 IATA DGR, podklasa 6.1 – 3.6.1 IATA DGR).

Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:

  • dla klasy (Materiały ciekłe zapalne)

– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 3.3.1.2 IATA DGR),

– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 3.3.2.2, Table 3.3.A IATA DGR).

  • dla podklasy 6.1 (Materiały trujące)

– materiał trujący (patrz 3.6.1.1 IATA DGR),

– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 3.6.1.3, Table 3.6.A IATA DGR).

 

Krok 3

Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 3.10.2 IATA DGR). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:

  • zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
  • zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.

W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz Table 3.10.A IATA DGR.

 

Krok 4

Zagrożenia charakteryzujące materiał:

  • zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
  • zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.

W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.

 

Krok 5

Określ ewentualne zagrożenie dodatkowe lub stwierdź, że materiał nie wykazuje zagrożeń dodatkowych.

 

Krok 6

Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonych informacji. Skorzystaj z Table 4.1.A – List of generic and N.O.S. Proper Shipping Names. Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym. Skieruj się do: klasa 6/podklasa 6.1/Specific Entries/Pesticides, liquid ponieważ posiadasz informacje, które pozwalają na uszczegółowienie prawidłowej nazwy przewozowej.

 

  • Numer UN: UN 3015
  • Nazwa przewozowa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE

 

PODSUMOWANIE

Klasa: 6 – Materiały trujące i zakaźne

Podklasa: 6.1 – Materiały trujące

Grupa pakowania: I

Numer UN: UN 3015

Nazwa: BIPYRYDILIUM PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE

0

Dokumenty przewozowe w transporcie towarów niebezpiecznych

Klasyfikacje transportu

Przewóz towarów niebezpiecznych realizowany jest z wykorzystaniem transportu:

  • drogowego (ADR),
  • kolejowego (RID),
  • śródlądowego (ADN),
  • morskiego (IMDG Code),
  • lotniczego (ICAO TI/IATA DGR).

 

Informacje, które zostały podane w nawiasach to akronimy międzynarodowych aktów prawnych, które regulują problematykę przewozu towarów niebezpiecznych adekwatnie do każdego rodzaju transportu.

Wzór dokumentu przewozowego

Dokumenty przewozowe sporządzane są zazwyczaj w formie papierowej. Dopuszcza się używanie dokumentów przewozowych w formie elektronicznej, jednakże w każdej chwili przewozu muszą być tak samo dostępne jak dokumenty w formie papierowej. Forma elektroniczna może być stosowana w zastępstwie dokumentacji papierowej lub jako jej uzupełnienie. Dokument przewozowy powinien zostać sporządzony przez nadawcę. Przewoźnik natomiast, ma obowiązek sprawdzenia, czy dokument przewozowy zawiera wszelkie niezbędne informacje oraz czy jest możliwe odczytanie dokumentu przekazanego w formie elektronicznej. Umowa ADR, Regulamin RID, Umowa ADN, Kodeks Morski IMDG nie wskazują konkretnego wzoru graficznego dokumentu przewozowego, jednakże precyzują informacje, które dokument ten powinien zawierać (patrz 5.4.1 Umowa ADR/Regulamin RID/Umowa ADN/Kodeks IMDG). W przewozie lotniczym natomiast, przepisy IATA DGR określają wzór i formę dokumentu przewozowego (Deklaracja DGD – Dangerous Goods Declaration). Uczestnicy przewozu towarów niebezpiecznych drogą morską mogą spotkać się z wewnętrznymi wymaganiami firm przewozowych lub armatorów statków w zakresie ściśle określonego wzoru dokumentacji przewozowej. Podmioty te bardzo często wymagają podania informacji na temat przewożonych materiałów na dokumencie multimodalnym (Multimodal  Dangerous Goods Form) lub na drukach publikowanych przez IMO (IMO Dangerous Goods Declaration). Niespełnienie oczekiwań w tym zakresie skutkuje odmową w zakresie przyjęcia towaru niebezpiecznego do przewozu.

Dokument przewozowy materiałów niebezpiecznych - transport lotniczy (IATA DGR)

Dokument przewozowy materiałów niebezpiecznych – transport lotniczy (IATA DGR)

Informacje ogólne, które powinien zawierać każdy dokument przewozowy

Rozbudowany dokument przewozowy wymagany jest generalnie przy realizowaniu przewozu na pełnych przepisach. Niemniej jednak, zależnie od rodzaju transportu będzie on również wymagany podczas realizowaniu przewozu na określonych wyłączeniach spod przepisów.

Nie da się ukryć, że wielu przedsiębiorców traktuje dokument przewozowy jako zbędny papier, który przysparza samych kłopotów podczas kontroli. Z jednym na pewno mogę się zgodzić – nikt nie lubi problemów. Ale czy zapisy, które powinny znaleźć się w dokumencie są tylko zwykłymi wymaganiami prawnymi do spełnienia, czy mają głębszy sens?

Niezależnie od tego z jakim rodzajem przewozu mamy do czynienia, część informacji, która powinna być zawarta w dokumencie przewozowym jest uniwersalna. Wśród nich możemy wyróżnić informacje umożliwiające identyfikację:

  • przewożonych materiałów (numer UN, prawidłowa nazwa przewozowa),
  • zagrożeń stwarzanych przez przewożone materiały (kod klasyfikacyjny/numery wzorów nalepek/klasa/podklasa/zagrożenia dodatkowe),
  • natężenia zagrożenia (grupa pakowania, o ile występuje),
  • ilości i rodzaju sztuk przesyłek, poprawności zapakowania towaru (jeżeli ma to zastosowanie; ilość i opis sztuk przesyłek/instrukcja pakowania),
  • ilości każdego przewożonego towaru niebezpiecznego,
  • podmiotów nadających i odbierających towary niebezpieczne.

 

Nie trudno zauważyć, że informacje, które możemy pozyskać z dokumentacji przewozowej umożliwiają odpowiednią reakcję w razie zaistnienia wypadku, incydentu, zdarzenia awaryjnego. Efektywne i szybkie skoordynowanie działań w tym zakresie ma ogromny wpływ na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia lub rozwinięcia negatywnych skutków.

Informacje szczegółowe dotyczące realizowanego przewozu, które dodatkowo zawiera się w dokumentacji zależne są między innymi od właściwości przewożonego towaru niebezpiecznego, zagrożeń stwarzanych przez towar niebezpieczny, sposobu realizacji przewozu i jego specyfiki.

Jakie rozwiązania wybieram i rekomenduję?

W przewozach charakteryzujących się wykorzystaniem jednego rodzaju transportu wybieram dokumenty, których wzory tworzę samodzielnie. Jest to dobre rozwiązanie, gdyż ich forma dostosowana jest do potrzeb firm z którymi współpracuje. Zawierają nie tylko informacje, które wymagane są przepisami, ale również informacje, które ułatwiają zidentyfikowanie różnych czynników związanych z przewozem, chociażby na ewentualne potrzeby prowadzenia ewidencji. Przy realizowaniu przewozów z wykorzystaniem różnych rodzajów transportu, zwłaszcza przy przewozach drogowo-morskich, rekomenduję Multimodalny Dokument Przewozowy Towarów Niebezpiecznych (Multimodal Dangerous Goods Form). Uzasadnienie wyboru jest proste. W dokumencie tym możemy zawrzeć cały szereg informacji, istotnych z punktu widzenia specyfiki realizowanego przewozu. Oprócz tego, że możemy na nim podać opis przewożonego towaru niebezpiecznego, to dokument ten może być użyty również, w zależności od potrzeb, jako deklaracja nadawcy towaru niebezpiecznego i certyfikat pakowania kontenera. Wzór dokumentu multimodalnego został zawarty w 5.4.5 Umowy ADR/Regulaminu RID/Umowy ADN/Kodeksu Morskiego IMDG.

Przykład wypełnionego dokumentu multimodalnego (Multimodal Dangerous Goods Form)

0

Kto dokonuje klasyfikacji towaru niebezpiecznego? Jakie koszty pochłania ten proces?

Procedura klasyfikacji

Procedura klasyfikacji powinna zostać przeprowadzona zgodnie z Podręcznikiem badań i kryteriów. Podręcznik ten zawiera kryteria, metody badań i procedury, które powinny zostać użyte w celu ewentualnego zaklasyfikowania substancji, mieszaniny, przedmiotu zawierającego te indywidua jako towar niebezpieczny. Procedury klasyfikacji, metody badań i kryteria zawarte w tej pozycji zostały podzielone na trzy części:

  • Część I – Przepisy dotyczące klasyfikacji materiałów wybuchowych klasy 1,
  • Część II – Przepisy dotyczące klasyfikacji materiałów samoreaktywnych klasy 4.1 i nadtlenków organicznych klasy 5.2,
  • Część III – Przepisy dotyczące klasyfikacji pozostałych towarów niebezpiecznych.

 

Kto dokonuje klasyfikacji towaru niebezpiecznego?

Za klasyfikację odpowiedzialny jest producent lub nadawca towaru niebezpiecznego. Podmioty te procedurę klasyfikacji mogą wykonać w sposób samodzielny, pod warunkiem, że dysponują odpowiednim zapleczem lub wsparciem laboratoryjnym, aby badania mogły być wykonane zgodnie z zaleceniami przepisów. W końcową fazę – interpretację wyników zawartych w raporcie z badań – zazwyczaj angażowany jest doradca ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych. Działanie to ma na celu przypisanie numeru UN, prawidłowej nazwy przewozowej i grupy pakowania. Specjalista podejmujący się tego zadania powinien dysponować wiedzą nie tylko z zakresu klasyfikacji towarów niebezpiecznych, ale również w większości przypadków nienaganną wiedzą z chemii i fizyki. Należy pamiętać, że nieprawidłowe zaklasyfikowanie towaru niebezpiecznego niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji dla uczestników przewozu.

Klasyfikacji towarów niebezpiecznych dokonuje również właściwa władza. Wyniki procedury klasyfikacyjnej przekazywane są przedsiębiorcom w postaci Certyfikatów klasyfikacyjnych. Dokumenty te zachowują ważność do momentu wprowadzenia zmian jakościowych materiału lub zmian technologicznych, które mają istotny wpływ na właściwości fizyczne i chemiczne produktu lub zmian przepisów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych. W Polsce jednostkami upoważnionymi do wykonywania czynności administracyjnych w sprawach badań, klasyfikacji oraz warunków dopuszczania do przewozu towarów niebezpiecznych są:

  • Instytut Przemysłu Organicznego – towary kl. 1, 2, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1, 5.2, 6.1, 8 i 9,
  • Instytut Mechaniki Precyzyjnej – towary kl. 1, 4.1, 5.1,
  • Państwowa Agencja Atomistyki – towary kl. 7.

 

Instytut Mechaniki Precyzyjnej został również upoważniony do wykonywania czynności administracyjnych w sprawach warunków technicznych i badań opakowań towarów niebezpiecznych kl. 1, 4.1 i 5.1.

Tryb i koszty prowadzenia procedury klasyfikacyjnej

Producent lub nadawca substancji/mieszaniny może przedłożyć do Instytutu informacje dotyczące identyfikacji materiału. Dla substancji należy wskazać: nazwę chemiczną, wzór chemiczny, numer CAS, numer WE. Dla mieszaniny natomiast: nazwy składników i ich zawartość procentową, numer(y) CAS – produktu (o ile jest) lub składników. Dodatkowo powinno się zawrzeć na karcie informacje dotyczące: właściwości fizycznych, działania (adekwatnie do stwarzanego zagrożenia) i ewentualnego zagrożenia dla środowiska. Ważne jest, aby badania były wykonane zgodnie z zaleceniami i normami wskazanymi w przepisach. W wyniku tego jednostka na podstawie przedłożonych danych dokonuje klasyfikacji i wydaje Certyfikat klasyfikacyjny (jego koszt to 1800 zł netto). Dodatkowo istnieje możliwość wydania certyfikatu zbiorczego dla minimum trzech substancji/mieszanin charakteryzujących się podobnym zagrożeniem, tj. takich, które finalnie zostaną przypisane do takiej samej pozycji w Wykazie Towarów Niebezpiecznych. Koszt wydania certyfikatu zbiorczego to 2500 zł netto.

W drugim trybie postępowania przedsiębiorca może zlecić badania Instytutowi, który po ich wykonaniu wyda Certyfikat klasyfikacyjny. Oprócz kosztów związanych z wydaniem certyfikatu, dochodzą również wydatki związane z wykonaniem badań. Koszt badania uzależniony jest od jego rodzaju, przykładowo:

  • badanie właściwości palnych – ok. 500 zł netto,
  • badanie właściwości utleniających – 2000-3000 zł netto (cena uzależniona jest od stanu skupienia badanego materiału).

 

Koszty pojedynczego badania nie przekraczają z reguły 2500 zł netto dla jednej substancji lub mieszaniny.

0

Jak szybko rozpoznać, czy substancja lub mieszanina jest towarem niebezpiecznym?

Procedura klasyfikacji w kilku słowach

Charakterystyka fizykochemiczna i biologiczna stanowi podstawę w trakcie klasyfikacji towarów niebezpiecznych. Podczas tego procesu porównywane są właściwości danej substancji lub mieszaniny z kryteriami klasyfikacyjnymi zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych. Zagrożenie dominujące jest czynnikiem determinującym zaliczenie towaru do określonej klasy. Może ono występować z ustalonym natężeniem, które określane jest za pomocą grupy pakowania. W przypadku gdy towar stwarza więcej zagrożeń o mniejszej intensywności, ale wciąż wpisują się one w kryteria klasyfikacyjne, zostają one określone mianem zagrożeń dodatkowych, opisanych za pomocą kodów klasyfikacyjnych. Rodzaj zagrożeń dominujących i dodatkowych obrazowany jest za pomocą nalepek ostrzegawczych. Finalnym etapem jest przyporządkowanie numeru UN i prawidłowej nazwy przewozowej dla danego towaru niebezpiecznego. Numer UN jest czterocyfrowym numerem identyfikacyjnym materiału lub przedmiotu.

Karta charakterystyki (MSDS)

Zadaniem karty charakterystyki jest informowanie użytkownika substancji lub mieszaniny o zagrożeniach stwarzanych przez nie. Skutkiem tego w dokumencie tym należy zawrzeć informacje dotyczące bezpiecznego magazynowania substancji lub mieszaniny, postępowania z nimi oraz usuwania. Dzięki temu użytkownicy chemikaliów, po zapoznaniu się z MSDS powinni wiedzieć jakie działania trzeba podjąć, aby zapewnić skuteczną ochronę zdrowia, bezpieczeństwa w miejscu pracy i ochronę środowiska. Wymaga się, aby język jakim napisana jest karta charakterystyki był prosty i precyzyjny, pozbawiony żargonu, akronimów i skrótów. Ponadto, nie powinien zawierać zwrotów, które mogłyby sugerować, że dana substancja niebezpieczna lub mieszanina niebezpieczna nie stanowi zagrożenia, np. bezpieczna w większości warunków stosowania, może być niebezpieczne lub nieszkodliwe dla zdrowia. W tym miejscu należy również podkreślić, że w karcie MSDS nie powinny występować zwroty, które wskazywałyby na niespójność z ustaloną klasyfikacją substancji lub mieszaniny.

Moim zdaniem wskazane zalecenia i ograniczenia mają na celu stworzenie możliwości jak najdokładniejszego zrozumienia treści zawartych w tym dokumencie i w konsekwencji efektywnego ich wdrożenia, aby wyeliminować ryzyko wystąpienia negatywnych następstw.

Karta charakterystyki nie posiada określonej objętości, jednakże składa się z 16 sekcji, które zawierają ściśle określone informacje. Istotnym elementem, z punktu tematyki tego artykułu jest sekcja 14, zawierająca Informacje dotyczące transportu.

Sekcja 14 MSDS – co mogę z niej wyczytać?

W sekcji tej zawiera się informacje dotyczące klasyfikacji substancji lub mieszanin w odniesieniu do transportu. Jeżeli substancja lub mieszanina została zaklasyfikowana jako towar niebezpieczny, to w podsekcji 14.1 będzie zawarty jego numer UN – czterocyfrowy numer identyfikacyjny. Kolejne elementy, podsekcja 14.2 zawiera prawidłową nazwę przewozową, 14.3 – klasę i ewentualne zagrożenia dodatkowe jakie towar niebezpieczny wykazuje w transporcie, 14.4 – grupę pakowania, jako parametr wskazujący nie tylko zagrożenie natężenia dominującego, ale również odpowiednią pozycję w Wykazie Towarów Niebezpiecznych. Z punktu widzenia ewentualnych, dodatkowych zapisów w dokumencie przewozowym lub dodatkowego oznakowania bardzo ważne informacje zawiera podsekcja 14.5, gdyż podaje czy dana substancja lub mieszanina stwarza zagrożenie dla środowiska. W pozostałych podsekcjach, jeżeli ma to zastosowanie, zawiera się informacje dodatkowe. W przedostatniej podsekcji – 14.6, zawiera się szczególne środki ostrożności dotyczące transportu lub przemieszczania substancji/mieszaniny zarówno na terenie zakładu, jak i poza nim. Podsekcja 14.7 jako element według mojego doświadczenia uzupełniany najrzadziej, dotyczy przewozu luzem zgodnie z załącznikiem II do Konwencji MARPOL i Kodeksu IBC. Uwzględnia się tu informacje w odniesieniu do obu instrumentów IMO dotyczących ochrony przed zanieczyszczaniem morza ciekłymi substancjami szkodliwymi oraz budowy i wyposażenia statków przewożących niebezpieczne chemikalia luzem.

Jeżeli substancja lub mieszanina nie jest klasyfikowana jako towar niebezpieczny, to sekcja 14 nie jest uzupełniana informacjami z zakresu problematyki przewozu towarów niebezpiecznych lub zawiera bezpośrednią, czytelną informację: nie klasyfikowana jako towar niebezpieczny.

Czy na informacjach zawartych w karcie charakterystyki można bezwzględnie polegać?

W większości przypadków zdecydowanie tak, przynajmniej w zakresie numeru UN i grupy pakowania (o ile zostały poprawnie ustalone). To podsekcje, których wypełnienie nie przysparza większych trudności w aspekcie zawarcia wymaganych treści. Nie da się jednak ukryć, że również tu występują wyjątki od reguły. Jakie problemy możemy spotkać w tym zakresie?

  • karta charakterystyki jest niekompletna, źle sporządzona lub zawiera szczątkowe informacje,
  • dokument został sporządzony przez osobę niekompetentną,
  • towarowi niebezpiecznemu przypisano zły numer UN,
  • substancja/mieszanina została zaklasyfikowana jako towar niebezpieczny, pomimo, iż nie spełnia kryteriów klasyfikacyjnych w tym zakresie.

 

Nadanie towaru niebezpiecznego, który został nieprawidłowo sklasyfikowany to naruszenie, które może skutkować nałożeniem sankcji karnej w wysokości 6000 zł. Należy jednak zauważyć, że niepoprawnie przypisany numer UN może skutkować między innymi złym doborem warunków realizacji przewozu, co w efekcie pociąga za sobą dalsze nadużycia.

0

7 czynników, na które musisz zwrócić uwagę przy ustalaniu warunków bezpiecznego magazynowania chemikaliów

Zróżnicowane właściwości fizykochemiczne, biologiczne i w konsekwencji zagrożenia stwarzane przez substancje, mieszaniny i przedmioty zawierające te indywidua, dyktują konieczność zapewnienia określonych warunków w trakcie ich przechowywania. Nieodpowiednie przystosowanie i wyposażenie pomieszczeń magazynowych, nieprzestrzeganie kwestii związanych z magazynowaniem materiałów niekompatybilnych może doprowadzić do wielu negatywnych konsekwencji typu pożar, wybuch, zagrożenie zdrowia lub życia pracowników, zniszczenie mienia oraz zniszczenie środowiska.

W dzisiejszych czasach trudno znaleźć przykład przedsiębiorstwa, niezależnie od branży, które nie byłoby zaangażowane w magazynowanie chemikaliów. Ale ile z nich robi to dobrze? Niewiele. Na podstawie własnych obserwacji mogę śmiało stwierdzić, że ponad połowa przedsiębiorstw popełnia rażące błędy w tym zakresie.

Dlaczego?

Odpowiedź jest prosta. Nie mają na czym bazować. Szczątkowe krajowe akty prawne, niekompletne lub niezbyt dobrze sporządzone karty charakterystyki, przemycanie pojedynczych przepisów z podobnej problematyki, np. zakresu przewozu towarów niebezpiecznych. Wolą błądzić we mgle, realizować temat metodą prób i błędów zamiast skorzystać z pomocy specjalisty. Taki schemat postępowania niewątpliwie podyktowany jest niechęcią do zmian, która wynika z kwestii czysto finansowych. Moim zdaniem upłynie jeszcze dużo czasu, zanim przedsiębiorcy nauczą się inwestować w bezpieczeństwo w sposób bezinteresowny. Zazwyczaj jest tak, że zmiany inicjowane są wtedy, kiedy stanie się coś negatywnego. I tu tkwi problem, bo… często nie ma co zmieniać, trzeba zacząć od nowa. W rezultacie inwestują więcej. Dopiero po fakcie uświadamiają sobie, że zaistniałemu zdarzeniu można było zapobiec.

Podsumowując temat jednym zdaniem, uważam, że nie bez powodu w naszym języku funkcjonuje przysłowie: Mądry Polak po szkodzie 🙂

Jedno jest pewne – każdy przypadek jest inny i nie ma tu uniwersalnej recepty. Przed zaplanowaniem jak magazynować w sposób bezpieczny i efektywny, należy rozpatrzeć cały szereg czynników. Na czym się opierać? Na specjalistycznej wiedzy chemicznej, doświadczeniach, zarówno tych dobrych, jak również tych złych. Osobiście rozwijam się w tej dziedzinie już kilkanaście lat i… wciąż się uczę, wciąż coś mnie zaskakuje.

Na jakie czynniki między innymi należy zwrócić uwagę, aby ustalić odpowiednie warunki magazynowania chemikaliów? Omówię je poniżej. Jednakże należy pamiętać, że nie wszystkie z nich  będą miały uniwersalne zastosowanie, ponieważ każdy z przypadków powinien być rozpatrywany w sposób indywidualny.

1.Stan skupienia

Podstawowa forma w której będzie magazynowana substancja lub mieszanina. Weryfikacja pozostałych czynników, a dokładniej parametrów fizycznych, które mogą mieć wpływ na ustalenie warunków magazynowania będzie zależna od stanu z którym mamy do czynienia, np. ciecz (lepkość, gęstość), gaz (sposób zapakowania w naczyniu ciśnieniowym, ciśnienie układu), ciało stałe (forma występowania, skład granulometryczny).

2. Sposób kontrolowania czynników atmosferyczno-mechanicznych

Wśród czynników atmosferyczno-mechanicznych mających wpływ na jakość i stabilność magazynowanych chemikaliów można wyróżnić temperaturę, wilgotność, ciśnienie otoczenia, światło słoneczne, oddziaływanie innych warunków pogodowych, wyładowania statyczne, wibracje, wstrząsy i inne obciążenia fizyczne. Określenie tych czynników pozwala na ustalenie środków, które należy zastosować w sytuacji zagrożenia w celu zarządzania ryzykiem związanym z tym zdarzeniem.

3. Zarządzanie ryzykiem

Należy ustalić i systematycznie stosować procedury i praktyki zarządzania w zakresie warunków sprzyjających korozji, parowaniu, tworzeniu substancji niestabilnych; zgodności substancj i/lub mieszanin, potencjalnych źródeł zapłonu i zagrożeń związanych z ryzykiem pożarowym oraz atmosfer wybuchowych.

4. Stabilizatory, przeciwutleniacze, inne dodatki selektywne

Zalecane jest rozpatrzenie możliwości zastosowania w/w środków w celu zmodyfikowania i wydłużenia trwałości substancji/mieszaniny. Konieczne jest określenie stabilności substancji/mieszaniny w normalnych warunkach otoczenia, w przewidywanej temperaturze i pod przewidywanym ciśnieniem.

5. Reaktywność i kompatybilność

Należy określić ewentualne zagrożenia wynikające z reaktywności substancji/mieszaniny, zanieczyszczania i inne czynniki, które mogłyby powodować jej rozkład, warunki w których substancja/mieszanina ulega reakcjom potencjalnie niebezpiecznym – polimeryzacja, spalanie, wydzielanie nadmiernych ilości ciepła, gazów palnych, utleniających, żrących duszących; reakcje prowadzące do powstania niebezpiecznych produktów (np. materiały żrące, materiały niestabilne). Ponadto, oprócz warunków, konieczne jest wskazanie innych substancji/mieszanin, grup chemikaliów z którymi substancja/mieszanina jest niezgodna, tj. może reagować niebezpiecznie, doprowadzając do negatywnych następstw.

6. Sposób magazynowania

Konieczne jest ustalenie warunków magazynowania w zależności od tego, w jaki sposób chemikalia są magazynowane – zbiorniki stacjonarne/opakowania. W ujęciu jednostkowym, w stosunku do opakowania będą to kwestie dotyczące czynników związanych z budową: rodzaj, typ, materiał konstrukcyjny opakowania, ewentualne dodatkowe wyposażenie obsługowo-konstrukcyjne oraz czynników eksploatacyjnych, np. rezerwa ekspansyjna oraz czas użytkowania opakowań. W ujęciu całościowym – pomieszczenie/budynek, w odniesieniu do określonych grup chemikaliów należy określić maksymalne ilości materiałów, które mogą być magazynowane w ustalonych warunkach.

7. Zaprojektowanie i wyposażenie budynków magazynowych

Na etapie początkowym konieczne jest odpowiednie zaprojektowanie pomieszczeń/budynku (np. rozpatrzenie kwestii dotyczących REI, instalacji przeciwwybuchowych, wentylacji, izolacji termicznej) i wyposażenia o charakterze technicznym (np. systemy regałowe, urządzenia), ochronnym (np. sprzęt ochrony ogólnej i indywidualnej) i awaryjnym (np. wanny wychwytowe, sorbenty).

 

 

 

0

Oznakowanie pojazdów, kontenerów, cystern przewożących towary niebezpieczne (ADR)

Pojazdy, cysterny i kontenery używane do przewozów towarów niebezpiecznych, realizowanych na pełnych przepisach Umowy ADR, powinny być odpowiednio oznakowane. Elementami takiego oznakowania są:

  • nalepki ostrzegawcze,
  • tablice barwy pomarańczowej,
  • znaki.

Wymagania dotyczące nalepek ostrzegawczych podano w podrozdziale 5.3.1.7 Umowy ADR. Wymagania dotyczące tablicy barwy pomarańczowej zostały określone w 5.3.2.2 Umowy ADR. W podrozdziale tym określono wymagania ogólne, wymiary i barwę.

Tablica barwy pomarańczowej zaopatrzona w numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN

Przewóz w sztukach przesyłki

Przewóz w sztukach przesyłki to przewóz towarów niebezpiecznych w opakowaniach, które są odpowiednio przygotowane do wysyłki.

Umieszczanie tablic barwy pomarańczowej

W trakcie realizowania przewozu towarów niebezpiecznych w sztukach przesyłki wymagane jest umieszczenie dwóch gładkich tablic barwy pomarańczowej. Jedna tablica powinna być umieszczona z przodu, druga z tyłu – obie w sposób prostopadły do osi podłużnej tej jednostki (patrz 5.3.2.1.1 Umowa ADR). Podczas realizowania przewozu na wyłączeniu „1.1.3.6” tablic barwy pomarańczowej nie umieszcza się.

Umieszczanie nalepek ostrzegawczych

Pojazdów przewożących towary niebezpieczne w sztukach przesyłki nie oznakowuje się nalepkami ostrzegawczymi i znakami. Wyjątek stanowią towary niebezpieczne należące do klasy 1 (materiały i przedmioty wybuchowe) i 7 (materiały promieniotwórcze). Pojazdy przewożące te materiały powinny być zaopatrzone w nalepki ostrzegawcze, umieszczone na obu bokach i z tyłu pojazdu (patrz 5.3.1.5 Umowa ADR). Wymagania tego nie stosuje się do:

  • materiałów i przedmiotów o kodzie klasyfikacyjnym 1.4 S (klasa 1),
  • sztuk przesyłek wyłączonych – UN 2908, UN 2909, UN 2910, UN 2911 (klasa 7).

Przewóz luzem

Przewóz luzem to przewóz nieopakowanych materiałów stałych lub przedmiotów w pojazdach, kontenerach lub kontenerach do przewozu luzem.

Umieszczanie tablic barwy pomarańczowej

Jednostki transportowe lub kontenery w których przewożone są towary niebezpieczne luzem powinny być zaopatrzone na bokach każdej jednostki transportowej lub kontenera w tablice barwy pomarańczowej, zawierające numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN, umieszczone równolegle do osi podłużnej pojazdu (5.3.2.1.4 Umowa ADR). Z przodu i z tyłu jednostki transportowej powinny być umieszczone tablice pomarańczowe gładkie, obie prostopadle do osi podłużnej tej jednostki (patrz 5.3.2.1.1 Umowa ADR). Jeżeli tablice barwy pomarańczowej z numerem rozpoznawczym zagrożenia i numerem UN, umieszczone na kontenerach nie są dobrze widoczne z zewnątrz pojazdu, to takie same tablice powinny być również umieszczone na obu bokach tego pojazdu (patrz 5.3.2.1.5 Umowa ADR).

Jednostki transportowe w których przewożony jest jeden towar niebezpieczny, nieprzewożące innych materiałów, mogą być zaopatrzone w tablice barwy pomarańczowej z numerem rozpoznawczym zagrożenia i numerem UN, umieszczone z przodu i z tyłu jednostki transportowej, obie prostopadle do osi podłużnej tej jednostki (5.3.2.1.6 Umowa ADR).

Umieszczanie nalepek ostrzegawczych

Kontenery do przewozu luzem – nalepki ostrzegawcze powinny być umieszczone na obu bokach oraz z przodu i z tyłu (5.3.1.2 Umowa ADR). Jeżeli nalepki umieszczone na kontenerach nie są widoczne z zewnątrz przewożącego je pojazdu, to takie same nalepki powinny być umieszczone na obu bokach i z tyłu tego pojazdu (5.3.1.3 Umowa ADR).

Pojazdy do przewozu luzem – nalepki ostrzegawcze powinny być umieszczone na obu bokach i  tyłu pojazdu (5.3.1.4 Umowa ADR).

Przewóz materiału niebezpiecznego luzem w pojeździe – przykład oznakowania (nr 1)

 

Przewóz materiału niebezpiecznego luzem w pojeździe – przykład oznakowania (nr 2)

Przewóz materiału niebezpiecznego luzem w kontenerze – przykład oznakowania (nr 3)

Przewóz w cysternie

Przewóz w cysternie to przewóz materiałów niebezpiecznych w zbiornikach zaopatrzonych w wyposażenie obsługowo-konstrukcyjne.

Umieszczanie tablic barwy pomarańczowej

Cysterny stałe, pojazdy-baterie lub jednostki transportowe, które zawierają jedną lub więcej cystern przewożących materiały niebezpieczne powinny być zaopatrzone na bokach każdej cysterny, każdej komory cysterny lub każdego elementu pojazdu-baterii w tablice barwy pomarańczowej z numerem rozpoznawczym zagrożenia i numerem UN, umieszczone w sposób równoległy do osi podłużnej pojazdu. Numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN powinien być dobrany adekwatnie do każdego materiału przewożonego w cysternie, komorze cysterny lub w elemencie pojazdu-baterii (patrz 5.3.2.1.2 Umowa ADR).

Uwaga! W przypadku MEMU wymagania mają zastosowanie wyłącznie do cystern o pojemności nie mniejszej niż 1000 litrów i do kontenerów do przewozu luzem.

Z przodu i z tyłu jednostki transportowej należy umieścić tablice pomarańczowe gładkie (patrz 5.3.2.1.1 Umowa ADR).

Pojazd przewożący jeden towar niebezpieczny w cysternie - przykład oznakowania (nr 1)

Pojazd przewożący jeden towar niebezpieczny w cysternie – przykład oznakowania (nr 1)

Jednostki transportowe przewożące tylko jeden towar niebezpieczny mogą mieć założone tablice barwy pomarańczowej tylko z przodu i z tyłu, pod warunkiem, że tablice te zaopatrzone są w numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN (patrz 5.3.2.1.6 Umowa ADR).

Pojazd przewożący jeden towar niebezpieczny w cysternie - przykład oznakowania (nr 2)

Pojazd przewożący jeden towar niebezpieczny w cysternie – przykład oznakowania (nr 2)

Bardzo ważne! W przypadku pojazdów-cystern lub jednostek transportowych zawierających jedną lub więcej cystern przewożących towary niebezpieczne o numerach UN:

  • UN 1202,
  • UN 1203,
  • UN 1223,
  • UN 1863,

i nieprzewożących żadnych innych towarów niebezpiecznych dozwolone jest umieszczenie tylko i wyłącznie tablic z przodu i z tyłu jednostki transportowej zaopatrzonych w numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN materiału, który jest najniebezpieczniejszy, tj. charakteryzuje się najniższą temperaturą zapłonu (patrz 5.3.2.1.3 Umowa ADR).

Pojazd przewożący UN 1202 i UN 1203 w cysternie wielokomorowej – przykład oznakowania

Umieszczanie nalepek ostrzegawczych

Kontenery-cysterny, cysterny przenośne, MEGC – nalepki powinny być umieszczone na obu bokach oraz z przodu i z tyłu kontenera-cysterny, cysterny przenośnej, MEGC. W przypadku realizowania przewozu w wielokomorowym kontenerze-cysternie, cysternie przenośnej, MEGC, odpowiednie nalepki powinny być umieszczone na wysokości każdej komory, a ponadto jedna nalepka odpowiadająca każdemu ze wzorów nalepek występujących na bokach powinna zostać umieszczona na obu czołach. W sytuacji gdy wszystkie komory wymagają oznakowania takimi samymi nalepkami ostrzegawczymi, to mogą one zostać umieszczone tyko raz na każdym boku oraz na każdym czole kontenera-cysterny lub cysterny przenośnej (patrz 5.3.1.2 Umowa ADR).

W sytuacji gdy nalepki, które zostały umieszczone na kontenerze-cysternie, cysternie przenośnej, MEGC nie są dobrze widoczne z zewnątrz przewożącego je pojazdu, to takie same nalepki powinny być umieszczone na obu bokach i z tyłu tego pojazdu (patrz 5.3.1.3 Umowa ADR).

Przewóz materiału niebezpiecznego w kontenerze-cysternie – przykład oznakowania

Pojazd przewożący różne materiały niebezpieczne w cysternach przenośnych, których oznakowanie nie jest widoczne z zewnątrz przewożącego je pojazdu - przykład oznakowania

Pojazd przewożący różne materiały niebezpieczne w cysternach przenośnych, których oznakowanie nie jest widoczne z zewnątrz przewożącego je pojazdu – przykład oznakowania

Pojazdy-cysterny, pojazdy-baterie, pojazdy z cysternami odejmowalnymi, MEMU – nalepki powinny być umieszczone na obu bokach i z tyłu pojazdu. W sytuacji przewozu dwóch lub więcej materiałów niebezpiecznych w wielokomorowej cysternie stałej lub odejmowalnej, odpowiednie nalepki ostrzegawcze powinny być umieszczone na obu bokach pojazdu na wysokości każdej komory, a ponadto jedna nalepka odpowiadająca każdemu ze wzorów nalepek występujących na bokach powinna być umieszczona z tyłu pojazdu. W sytuacji gdy na wszystkich komorach wymagane jest umieszczenie takich samych nalepek ostrzegawczych, to powinny zostać umieszczone tylko raz na każdym boku i z tyłu pojazdu. Jeżeli wymagane jest umieszczenie na danej komorze dwóch lub więcej nalepek ostrzegawczych, to powinny one być umieszczone blisko siebie (patrz 5.3.1.4 Umowa ADR).

Pojazd przewożący dwa różne towary niebezpieczne w cysternie wielokomorowej - przykład oznakowania

Pojazd przewożący dwa różne towary niebezpieczne w cysternie wielokomorowej – przykład oznakowania

Dodatkowe informacje

Przewóz materiałów promieniotwórczych

Jednostki transportowe lub kontenery przewożące materiały promieniotwórcze o tym samym numerze UN na warunkach używania wyłączonego i nieprzewożące żadnych innych towarów niebezpiecznych, powinny być zaopatrzone w tablice barwy pomarańczowej z numerem rozpoznawczym zagrożenia i numerem UN na bokach każdej jednostki transportowej lub kontenera, umieszczone równolegle do osi podłużnej pojazdu (patrz 5.3.2.1.4 Umowa ADR). Z przodu i z tyłu jednostki transportowej umieszcza się tablice gładkie barwy pomarańczowej (patrz 5.3.2.1.1 Umowa ADR).

Tablice z numerem rozpoznawczym zagrożenia i numerem UN mogą zostać również umieszczone z przodu i z tyłu jednostki transportowej (patrz 5.3.2.1.6 Umowa ADR).

Do znakowania pojazdów i kontenerów stosowana jest nalepka o wzorze 7D. Nalepka ta nie jest wymagana dla pojazdów i kontenerów w których przewożone są wyłączone sztuki przesyłki oraz dla małych kontenerów. W sytuacji gdy dla pojazdu, kontenera, MEGC, kontenera-cysterny lub cysterny przenośnej wymagane jest równoczesne umieszczenie nalepki o wzorze 7 D i 7A, 7B lub 7C, to obie nalepki mogą zostać zastąpione wymaganą nalepką o wzorze 7A, 7B lub 7C, powiększoną do rozmiarów nalepki o wzorze 7D (patrz 5.3.1.1.3 Umowa ADR).

Przewóz próżnych nieoczyszczonych jednostek ładunkowych

Wymagania dotyczące umieszczania tablic barwy pomarańczowej mają również zastosowanie do próżnych, nieoczyszczonych, nieodgazowanych i nieodkażonych cystern stałych, cystern odejmowalnych, pojazdów-baterii, kontenerów-cystern, cystern przenośnych, MEGC i MEMU oraz próżnych nieoczyszczonych i nieodkażonych pojazdów i kontenerów do przewozu luzem (patrz 5.3.2.1.7 Umowa ADR).

Ponadto, próżne nieoczyszczone i nieodgazowane pojazdy-cysterny, pojazdy z cysternami odejmowalnymi, pojazdy-baterie, kontenery-cysterny, MEGC, MEMU i cysterny przenośne, jak również próżne nieoczyszczone pojazdy i kontenery do przewozu luzem , powinny być nadal zaopatrzone w nalepki ostrzegawcze , które były wymagane dla ostatniego ładunku (patrz 5.3.1.6.1 Umowa ADR).

Przewóz oczyszczonych jednostek ładunkowych

Tablice barwy pomarańczowej, które nie dotyczą przewożonych towarów niebezpiecznych lub ich pozostałości, powinny być zdjęte lub zakryte. Zakrycie powinno być zrealizowane w taki sposób, aby było całkowite i skuteczne po 15 minutach przebywania w ogniu (patrz 5.3.2.1.8 Umowa ADR).

Nalepki ostrzegawcze, które nie dotyczą przewożonych towarów lub ich pozostałości, powinny być zdjęte lub zakryte (patrz 5.3.1.1.6 Umowa ADR).

Znaki

Znak dla materiałów przewożonych w podwyższonej temperaturze (patrz 5.3.3 Umowa ADR)

Pojazdy – znak powinien być umieszczony po obu bokach i z tyłu.

Kontenery-cysterny, cysterny przenośne, kontenery – znak powinien być umieszczony na obu bokach oraz na obu czołach.

Pojazd przewożący materiał w podwyższonej temperaturze – przykład oznakowania (nr 1)

Pojazd przewożący materiał w podwyższonej temperaturze - przykład oznakowania (nr 2)

Pojazd przewożący materiał w podwyższonej temperaturze – przykład oznakowania (nr 2)

Znak dla materiałów zagrażających środowisku (patrz 5.3.6 Umowa ADR)

Znak dla materiałów zagrażających środowisku powinien być umieszczany w taki sam sposób jak nalepki ostrzegawcze.

Pojazd przewożący materiał zagrażający środowisku – przykład oznakowania (nr 1)

Pojazd przewożący materiał zagrażający środowisku – przykład oznakowania (nr 2)

Znak dla  towarów zapakowanych w ilościach ograniczonych  (patrz 3.4.13 i 3.4.14 Umowa ADR)

Jednostki transportowe o maksie maksymalnej powyżej 12 ton lub kontenery na jednostkach transportowych o masie maksymalnej powyżej 12 ton, przewożące towary niebezpieczne zapakowane w ilościach ograniczonych powinny być oznakowane znakiem dla towarów zapakowanych w ilościach ograniczonych (wzór znaku – patrz Rys. 3.4.7.1 Umowa ADR). Znak dla towarów zapakowanych w ilościach ograniczonych nie jest wymagany, jeżeli całkowita masa brutto przewożonych sztuk przesyłek zawierających towary niebezpieczne na wyłączeniu „LQ” nie przekracza 8 ton na jednostkę transportową.

Jednostki transportowe – z przodu i z tyłu. Jeżeli w jednostkach transportowych przewożone są inne towary niebezpieczne, dla których wymagane są tablice barwy pomarańczowej to jednostka może być oznakowana tylko tablicami barwy pomarańczowej lub jednocześnie tablicami barwy pomarańczowej i znakami dla towarów zapakowanych w ilościach ograniczonych.

Jednostka transportowa przewożąca towary niebezpieczne zapakowane w ilościach ograniczonych „LQ” – przykład oznakowania

Kontenery – na wszystkich czterech ścianach bocznych. Jeżeli w kontenerach przewożone są inne towary niebezpieczne, dla których wymagane są nalepki ostrzegawcze to kontener może być oznakowany tylko nalepkami ostrzegawczymi lub jednocześnie nalepkami ostrzegawczymi i znakami dla towarów zapakowanych w ilościach ograniczonych.

Znak ostrzegający o fumigacji (patrz 5.5.2.3 Umowa ADR)

Znak ostrzegający o fumigacji

Znak ostrzegający o fumigacji umieszcza się przy każdym otworze w taki sposób, aby był dobrze widoczny dla osób otwierających lub wchodzących do jednostki poddanej fumigacji.

Znak ostrzegawczy o chłodzeniu/klimatyzowaniu dla pojazdów i kontenerów (patrz 5.5.3.6 Umowa ADR)

Znak ostrzegawczy o chłodzeniu/klimatyzowaniu dla pojazdów i kontenerów

Znak ostrzegawczy o chłodzeniu/klimatyzowaniu powinien zostać umieszczony w każdym punkcie dostępu w taki sposób, aby był łatwo widoczny dla osób otwierających lub wchodzących do pojazdu lub kontenera.

2

Obniżamy koszty realizacji przewozów – wyłączenie LQ w przewozach drogowych towarów niebezpiecznych

Realizowanie przewozów towarów niebezpiecznych na wyłączeniach całkowitych i/lub częściowych przynosi multum korzyści dla przedsiębiorstw zaangażowanych w ten proces. Usprawnienie przepływu surowców, produktów i innych indywiduów oraz znaczące obniżenie kosztów związanych z przewozami to tylko część atutów wynikających z dobrze zaplanowanego łańcucha transportowego. Coraz popularniejszym wyłączeniem, wykorzystywanym w tym zakresie jest wyłączenie „LQ” – Limited Quantities – wyłączenie dla towarów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach ograniczonych.

Jakie towary przewożone są jako towary zapakowane w ilościach ograniczonych? (przykłady)

Takich przykładów jest niezliczona ilość, ponieważ przewożone są w taki sposób właściwie wszystkie towary w stosunku do których można wykorzystać wyłączenie LQ. Będą to m. in. surowce, substancje/mieszaniny pomocnicze i wyroby gotowe. Warto zaznaczyć, że wśród nich znajdują się również materiały/przedmioty, które używane są na co dzień w gospodarstwie domowym.

Rys. 1. Przykłady towarów przewożonych jako LQ – bita śmietana (aerozole), płyn do spryskiwaczy, zapałki.

 

Rys. 2. Przykłady towarów przewożonych jako LQ – spirytus, wyroby perfumeryjne, lakiery do paznokci.

 

 

Jakie czynniki mają wpływ na ograniczenie kosztów przy realizowaniu przewozów towarów zapakowanych jako LQ?

Musisz wiedzieć, że:

  • firmy przewozowe pobierają nawet czterokrotnie niższe dopłaty do przewozów towarów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach ograniczonych (w stosunku do dopłat do przewozów realizowanych na pełnych przepisach),
  • pracownicy zaangażowani w czynności związane z przewozem towarów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach ograniczonych powinni zostać przeszkoleni stosownie do ich odpowiedzialności i obowiązków – tzw. potocznie szkolenie stanowiskowe, co pozwala ograniczyć koszty związane m. in. z pełnymi kursami ADR (Zaświadczenie ADR dla kierowców nie jest wymagane),
  • opakowania certyfikowane nie są wymagane (koszt certyfikowanej  skrzyni tekturowej – ok. 100 zł netto, niecertyfikowanej – 2 – 7 zł netto),
  • zostają ograniczone koszty związane z zakupem oznakowania,
  • nie ma obowiązku zaopatrzenia jednostki transportowej w inne wyposażenie, wyposażenie dla ochrony indywidualnej, wyposażenie przeciwpożarowe w takiej ilości, jakie jest wymagane dla przewozów realizowanych na pełnych przepisach ADR.

 

Koszty dotyczące opakowań i przewozów na pierwszy rzut oka nie robią spektakularnego wrażenia. Przeanalizujmy więc te kwestie na przykładzie przedsiębiorstwa farmaceutycznego. Duże przedsiębiorstwo farmaceutyczne, z jednego zakładu wysyła średnio 2 – 4 przesyłki kurierskie dziennie z materiałami, które klasyfikowane są jako towary niebezpieczne. Przyjmijmy wartość średnią – 3 przesyłki dziennie i 22 dni robocze. Do towarów wysyłanych na pełnych przepisach dopłata wynosi średnio 400 zł, do LQ – ok. 80 – 100 zł (średnio: 90 zł, różnica 310 zł). Koszt opakowania certyfikowanego do tak małej przesyłki to ok. 40 zł, niecertyfikowanego – ok. 2 zł (różnica 38 zł).

 

Pamiętaj, że symulacja dotyczy tylko i wyłącznie kosztów w zakresie opakowań i dopłat w aspekcie firm kurierskich (małe, pojedyncze wysyłki). Biorąc pod uwagę te czynniki, w ciągu roku przedsiębiorstwo może zaoszczędzić ponad ćwierć miliona złotych. Tak naprawdę da się zrobić w tym zakresie znacznie więcej. Dalej jesteś pewien, że potrzebujesz doradcy tylko w celu bezmyślnego wypełniania obowiązujących przepisów?

 

Kiedy dopuszczone jest korzystanie z wyłączenia LQ?

Jeżeli w kolumnie 7a w Tabeli A, zawartej w Umowie ADR, wskazano liczbę większą niż zero. W kolumnie tej został wskazany maksymalny limit ilościowy dla opakowania wewnętrznego lub przedmiotu.

Limity, czyli… jak zapakować towar?

Przy wykorzystywaniu wyłączenia LQ należy respektować limity ilościowe dla opakowania wewnętrznego lub przedmiotu. Limit ten został wskazany w kolumnie 7a Tabeli A, zawartej w Umowie ADR (Wykaz Towarów Niebezpiecznych). Ponadto, obowiązuje drugi limit, który zależny jest od sposobu zapakowania:

  • towary niebezpieczne zapakowane w opakowaniach wewnętrznych, które zostają kolejno umieszczone w odpowiednich opakowaniach zewnętrznych (np. skrzyniach tekturowych) – całkowita masa brutto końcowego efektu pakowania nie powinna przekraczać 30 kg,
  • towary niebezpieczne zapakowane w opakowaniach wewnętrznych, które zostają kolejno umieszczone na tacach obciągniętych folią termokurczliwą – całkowita masa brutto końcowego efektu pakowania nie powinna przekraczać 20 kg.

Ograniczenia ilościowe na pojazd będą zależne od dopuszczalnej masy całkowitej.

Przykład:

Zakłady farmaceutyczne Pharma Sp. z o. o. chcą nadać do przewozu bardzo popularną substancję – kwas acetylosalicylowy (kwas 2-acetoksybenzoesowy). Ilość substancji to 25 kg.

Kwas acetylosalicylowy klasyfikowany jest jako towar niebezpieczny kl. 6.1 (Materiały trujące), UN 2811, III GP. Limit maksymalny (ilość materiału) na opakowanie wewnętrzne, który został wskazany w kolumnie 7 a Tabeli A to 5 kg.

W tym przypadku można wykorzystać wyłączenie LQ, ponieważ limit, który został wskazany w kolumnie 7a jest większy od 0.

Jak należy zapakować towar, aby skorzystać z wyłączenia LQ?

Wybrane opakowanie zewnętrzne: niecertyfikowana skrzynia tekturowa

Materiał niebezpieczny należy umieścić w opakowaniach (opakowania wewnętrzne). Korzystając z maksymalnego limitu w każdym opakowaniu wewnętrznym można umieścić 5 kg substancji. Powstanie 5 opakowań wewnętrznych:

25 kg : 5 kg = 5 opakowań wewnętrznych

Opakowania wewnętrzne wraz z materiałem wypełniającym należy umieścić w skrzyni tekturowej. Maksymalna masa brutto sztuki przesyłki nie powinna przekroczyć 30 kg.

Oznakowanie

 

Sztuki przesyłki

Sztuki przesyłki powinny być oznakowane znakiem wskazanym poniżej. Minimalne wymiary znaku to 10 x 10 cm. W sytuacji gdy nie jest możliwe umieszczenie znaku o takich wymiarach (np. zbyt mała sztuka przesyłki), znak może zostać zmniejszony do wymiarów 5 x 5 cm, pod warunkiem, że pozostanie dobrze widoczny.

Rys. 3. Znak dla sztuk przesyłek zawierających towary niebezpieczne w ilościach ograniczonych – LQ.

 

Jednostki transportowe

  • jednostki transportowe przewożące towary niebezpieczne zapakowane w ilościach ograniczonych o masie maksymalnej powyżej 12 ton – z przodu i z tyłu znak, który wskazano na Rys. 3.,
  • kontenery przewożące towary niebezpieczne zapakowane w ilościach ograniczonych na jednostkach transportowych o masie maksymalnej powyżej 12 ton – na wszystkich czterech ścianach bocznych znak, który wskazano na Rys. 3.

 

Rys. 4. Jednostka transportowa przewożąca towary niebezpieczne zapakowane w ilościach ograniczonych – LQ.

 

Dokumentacja

Dokument przewozowy, zgodny z przepisami 5.4 Umowy ADR nie jest wymagany (oszczędność czasu i pracy personelu). Jedyne co należy zrobić, to poinformować przewoźnika w sposób pisemny informacje o całkowitej masie brutto towarów nadawanych jako LQ. Część firm kurierskich wymaga również podania numeru UN towaru niebezpiecznego. Niemniej jednak wszystkie zapisy, wymagane przez poszczególne firmy, można zamieścić w przewozowym dokumencie kurierskim.

Wyłączenie LQ funkcjonuje również w innych rodzajach transportu – kolejowy (RID), sródlądowy (ADN), morski (IMDG Code) i lotniczy (IATA DGR). W związku z tym zapraszam na konsultacje – chętnie opowiem jak należy przygotować takie transporty.

0

Sukcesy uczniów są miarą efektywności nauczyciela.

W swoim życiu nauczałam ludzi w różnych grupach wiekowych. Sama też uczę się całe życie, bo według mnie najważniejszą inwestycją jest inwestycja we własny rozwój. Niesamowite jest obserwować jak wraz z upływem lat zmienia się, a właściwie ewoluuje sposób postrzegania, analizy, interpretacji i przyswajania różnych zagadnień. Dydaktyka osób dorosłych zawsze była dla mnie wyzwaniem. Wyzwaniem, którego podejmuję się właściwie za każdym razem, aby później wspólnie z nimi cieszyć się z osiąganych sukcesów, będących efektem determinacji w działaniu, ciężkiej pracy i poświęcenia. Nikt przecież nie obiecywał, że będzie łatwo, bo dopóki nie zdobędziemy czegoś w pocie czoła, nie będziemy tego cenić. Jeżeli nie będziemy tego cenić, przestaniemy szanować samych siebie, co może doprowadzić do katastrofalnych skutków. Dlatego bądź ważny i wartościowy, doceniaj siebie, aby mogli to robić również inni.

Moimi ulubionymi i najbardziej efektywnymi metodami stosowanymi w trakcie zajęć są bez wątpienia metody aktywizujące. Uważam, że dzięki bezpośredniemu zaangażowaniu i doświadczeniu jesteśmy w stanie nauczyć się czegoś dokładnie, szybko, a co najważniejsze – zrozumiale. Wśród całego spektrum prowadzonych szkoleń moimi faworytami są zindywidualizowane szkolenia stanowiskowe ADR/RID/ADN/IMDG Code/IATA DGR dla przedsiębiorstw oraz kursy dla kandydatów na doradców i instruktorów z zakresu problematyki towarów niebezpiecznych. Dlaczego? Ponieważ obie formy w najwyższym stopniu angażują moją wiedzę i umiejętności.

 

Jednym z zagadnień omawianych w trakcie kursu dla kandydatów na doradców jest klasyfikacja substancji, mieszanin i przedmiotów jako towary niebezpieczne. Dla wielu uczestników jest to istny Mount Everest, zwłaszcza gdy ostatnią styczność z chemią mieli w latach licealnych. Według mnie nie ma się czego bać, bo przecież wejdziemy na niego razem. Po dokładnym przećwiczeniu tego zagadnienia, uczestnicy bardzo szybko przekonują się jak miło jest machać innym z tego szczytu.

Charakterystyka fizyczna, chemiczna oraz biologiczna stanowi podstawę w trakcie klasyfikacji towarów niebezpiecznych. Podczas tego procesu porównywane są właściwości danej substancji z kryteriami klasyfikacyjnymi zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych. Zagrożenie dominujące jest czynnikiem determinującym zaliczenie towaru do określonej klasy. Może ono występować z ustalonym natężeniem, które określane jest za pomocą grupy pakowania (akronim „GP” lub „PG”). W przypadku gdy towar stwarza więcej zagrożeń o mniejszej intensywności, zostają one określone mianem zagrożeń dodatkowych, opisanych za pomocą kodów klasyfikacyjnych. Finalnym etapem jest przyporządkowanie numeru UN i prawidłowej nazwy przewozowej dla danego towaru niebezpiecznego.

Rozwiązując zadania dotyczące klasyfikacji materiałów lub przedmiotów jako towar niebezpieczny, należy zwrócić uwagę na to, że proces ten przebiega w sposób etapowy, wedle ściśle ustalonego schematu. Procedura klasyfikacji jest jak drabina. Pokonywanie kolejnych szczebli (etapów) doprowadzi do wyznaczonego celu, jakim jest:

  • przypisanie numeru UN danej substancji, mieszaninie, przedmiotowi, lub
  • stwierdzenie, że indywidua te nie podlegają pod kryteria klasyfikacyjne.

 

 

Przeanalizujmy to na przykładzie:

Materiał ciekły charakteryzujący się temperaturą wrzenia równą 85 °C i temperaturą zapłonu równą 30 °C. Dodatkowo, materiał wykazuje toksyczność dermalną LD50 = 30 mg/kg. Dokonaj klasyfikacji materiału, wiedząc, że jest on pestycydem bipirydylowym. Do każdego etapu wskaż podstawę prawną.

Krok 1

Z treści zadania wyodrębnij wszystkie dane dotyczące substancji/mieszaniny. Zwróć uwagę na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne i dodatkowe informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia wyboru odpowiedniej pozycji.

Dane:

Tzapłonu = 30 °C

Twrzenia = 85 °C

Toksyczność dermalna, LD50 = 30 mg/kg

Ciecz, pestycyd bipirydylowy

Krok 2

Wyodrębnij zagrożenia stwarzane przez substancję/mieszaninę i określ jakim klasom odpowiadają. Określ również na poziomie której grupy pakowania występuje każde z wyszczególnionych zagrożeń. Kieruj się kryteriami klasyfikacyjnymi wskazanymi dla poszczególnych klas – patrz 2.2.x.1 ADR/RID, gdzie x = numer klasy (np. klasa 3 – 2.2.3.1 ADR/RID, klasa 6.1 – 2.2.61.1 ADR/RID).

Kryteria klasyfikacyjne, które spełnia materiał:

  • dla klasy (Materiały ciekłe zapalne)

– materiał ciekły, Tzapłonu ≤ 60 °C (patrz 2.2.3.1.1 ADR/RID),

– III grupa pakowania – Tzapłonu ≥ 23 °C i ≤ 60 °C, Twrzenia > 35 °C (patrz 2.2.3.1.3 ADR/RID).

  • dla klasy 6.1 (Materiały trujące)

– materiał trujący (2.2.61.1.1 ADR/RID),

– I grupa pakowania – toksyczność dermalna, LD50 ≤ 50 mg/kg (patrz 2.2.61.1.7 ADR/RID).

Krok 3

Dokonaj wyboru zagrożenia dominującego na podstawie hierarchii zagrożeń (patrz 2.1.3.5.3 ADR/RID). Zweryfikuj, czy na liście znajdują się zagrożenia, które charakteryzują materiał opisywany w zadaniu. Jeżeli tak, to:

  • zagrożenie znajdujące się na wyższej pozycji jest zagrożeniem dominującym, na podstawie którego materiał zaliczany jest do określonej klasy,
  • zagrożenie z dalszych pozycji listy lub nie występujące na niej jest zagrożeniem dodatkowym.

W sytuacji, gdy na liście nie występuje żadne z zagrożeń, które charakteryzuje opisywany materiał, zagrożenie dominujące określane jest na podstawie tabeli pierwszeństwa zagrożeń – patrz 2.1.3.10 ADR/RID.

Krok 4

Zagrożenia charakteryzujące materiał:

  • zagrożenie dla klasy 3 na poziomie III grupy pakowania,
  • zagrożenie dla klasy 6.1 na poziomie I grupy pakowania.

W tym przypadku zagrożeniem dominującym jest działanie trujące.

Krok 5

Określ kod klasyfikacyjny materiału, z uwzględnieniem zagrożeń dodatkowych. Kod klasyfikacyjny należy wybrać spośród kodów klasyfikacyjnych, które zostały wskazane dla klasy ustalonej na podstawie zagrożenia dominującego – 2.2.x.1.2  lub 2.2.x.3 ADR/RID, gdzie x = numer klasy (patrz 2.2.61.1.2 lub 2.2.61.3 ADR/RID). Kod klasyfikacyjny dla opisywanego materiału to TF2 – Materiały trujące, zapalne, ciekłe, stosowane jako pestycydy.

Krok 6

Określ numer UN i prawidłową nazwę przewozową materiału na podstawie ustalonego kodu klasyfikacyjnego. Skorzystaj z wykazu pozycji grupowych, które zawarte są w 2.2.x.3 ADR/RID, gdzie x = numer klasy (patrz 2.2.61.3 ADR/RID). Pamiętaj o dodatkowych danych zawartych w treści zadania: Materiał jest pestycydem bipirydylowym.

  • Numer UN: UN 3015
  • Nazwa przewozowa: PESTYCYD BIPIRYDYLOWY TRUJĄCY CIEKŁY ZAPALNY

PODSUMOWANIE

Klasa: 6.1 – Materiały trujące

Grupa pakowania: I

Kod klasyfikacyjny: TF2

Numer UN: UN 3015

Nazwa: PESTYCYD BIPIRYDYLOWY TRUJĄCY CIEKŁY ZAPALNY

 

 

 

Prawda, że proste? Po większą dawkę wiedzy zapraszam na kursy dla kandydatów na doradców ADR/RID lub szkolenia spersonalizowane.

0