2 marca 2020 Kategoria: Aktualności, Elementarz Autor: Karolina Kołdys

Mam objawy koronawirusa SARS-CoV-2. Zgłaszam się do Oddziału Zakaźnego. Pobrano próbkę do badań. I co dalej…?

Najnowszy koronawirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę objawiającą się najczęściej gorączką, kaszlem, bólami mięśni, zmęczeniem, rozbiciem oraz ewentualnymi problemami z oddychaniem. Ciężki przebieg choroby obserwuje się u ok. 20% pacjentów, a do zgonów dochodzi u ok. 3% chorych. W momencie, gdy piszę ten artykuł, zakażonych jest ponad 90 tys. osób. Początkowe przypadki zarejestrowano w Chinach, a kolejne w innych krajach Europy, Azji, Oceanii i Ameryki Północnej.

Jak wygląda sytuacja w naszym kraju?

W dniu dzisiejszym odbyło się specjalne posiedzenie sejmu w sprawie koronawirusa. Podczas spotkania przedstawiono informacje na temat podjętych działań i stanu przygotowań kraju związanych z zagrożeniami epidemicznymi w Polsce. Co najważniejsze, zadeklarowano większą ilość laboratoriów (całe 11!), które mają być w gotowości na wypadek konieczności wykonania testów. Niemniej poważny problem stanowi fakt, że pomimo pojawiających się pytań dotyczących kwestii trasnportu próbek, konkretnej odpowiedzi nie udzielono, a właściwiej podniesiono kwestie dotyczące transportu zupełnie nie związane z tematyką pytania.

Dodam, że na obecną chwilę nie potwierdzono ani jednego przypadku koronawirusa w naszym kraju.

Wyobraźmy sobie następujący scenariusz…

Mam objawy koronawirusa SARS-CoV-2. Zgłaszam się do Oddziału Zakaźnego. Pobrano próbkę do badań.

I co dalej…?

Odpowiedź jest bardzo prosta: To zależy.

Najprostszy scenariusz wystąpi wtedy, gdy próbka będzie mogła być zbadana w tej samej lokalizacji, gdzie została pobrana. Natomiast w sytuacji, gdy będzie musiała być przetransportowana, podlega pod przepisy Umowy ADR, która reguluje problematykę przewozu drogowego towarów niebezpiecznych.

Materiały zakaźne w transporcie towarów niebezpiecznych

Próbki od chorych to materiały, które są pobierane bezpośrednio od ludzi. Pojęcie to obejmuje wydaliny, wydzieliny, krew i jej składniki, tkanki, płyny tkankowe oraz części ciała, które są przewożone do celów badawczych, diagnostycznych, działalności dochodzeniowej, leczenia i profilaktyki chorób. Będą klasyfikowane jako materiał zakaźny klasy  6.2, jeżeli spełniają określone dla niej warunki.

Materiały zakaźne są materiałami, które zawierają lub co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zawierają drobnoustruje chorobotwórcze (bakterie, wirusy, riketsje, pasożyty, grzyby). Jeżeli materiały te znajdują się w postaci, że kontakt z nimi może spowodować zagrożenie życia lub chorobę śmiertelną i są zakaźne dla ludzi lub ludzi i zwierząt, powinny być zaliczone jako towar niebezpieczny o numerze UN 2814. Zaklasyfikowanie materiału powinno być oparte na znanej historii choroby i objawach u ludzi lub zwierząt, od których materiały pochodzą, sytuacji endemicznej, lub specjalistycznej ocenie przypadków indywidualnych u ludzi lub zwierząt, od których materiały te pochodzą.

Reasumując…

Preparaty zawierające wirus SARS-CoV-2 powinny być zaklasyfikowane jako towar niebezpieczny o numerze UN 2814.

Przygotowanie do przewozu

Preparaty klasyfikowane w ten sposób powinny być przygotowane do przewozu zgodnie z odpowiednią instrukcją pakowania, wskazaną w przepisach z zakresu problematyki przewozu towarów niebezpiecznych. W ujęciu transportu drogowego, Umowy ADR, będzie to instrukcja P620. Materiał powinien być umieszczony w opakowanie wewnętrzne, które powinno zawierać:

  • szczelne naczynie pierwotne,
  • szczelne opakowanie pośrednie,
  • materiał absorbujący (w dostatecznej ilości).

Materiał absorbujący powinien być umieszczony pomiędzy naczyniem pierwotnym a opakowaniem pośrednim. Wymaganie to nie ma zastosowania w stosunku do materiałów zakaźnych w postaci stałej.

Opakowanie zewnętrzne powinno być sztywne, certyfikowane, a jego najmniejsze wymiary zewnętrzne powinny wynosić minimum 10 cm. Dopuszczone opakowania certyfikowane to:

  • bębny (kody: (1A1, 1A2, 1B1, 1B2, 1N1, 1N2, 1H1, 1H2, 1D, 1G),
  • skrzynie (kody: 4A, 4B, 4N, 4C1, 4C2, 4D, 4F, 4G, 4H1, 4H2),
  • kanistry (kody: 3A1, 3A2, 3B1, 3B2, 3H1, 3H2).

 

Dodatkowo, aby w pełni oddać istotę zagrożenia, które wykazuje przewożony materiał, opakowanie go zawierające powinno być oznakowane:

  • numerem UN: „UN 2814”,
  • nalepką ostrzegawczą nr 6.2,
  • ewentualnymi strzałkami kierunkowymi.

 

Nalepka ostrzegawcza dla materiałów zakaźnych

Realizacji przewozu powinien towarzyszyć dokument przewozowy, który dodatkowo uzupełniony jest imieniem i nazwiskiem oraz numerem telefonu osoby odpowiedzialnej za przesyłkę.

 

Aktualizacja z dn.06.03.2020

Dzięki uprzejmości stowarzyszenia doradców DGSA otrzymałam kopię listu z Ministerstwa Zdrowia. Osobiście widzę w nim niepełną interpretację i  skopiowanie przepisów Umowy ADR. W związku z tym faktem, raz jeszcze uprzejmie proszę wszystkich specjalistów z zakresu problematyki transportu towarów niebezpiecznych o klasyfikowanie wszelkich materiałów związanych z powyższym wirusem jako UN 2814.

 

0
3
14 grudnia 2018 Kategoria: Aktualności Autor: Karolina Kołdys

Usuwanie skażeń – metody fizyczne

Nieodpowiednie zabezpieczenie materiałów, nieszczęśliwy splot zdarzeń, czy też działanie ludzkie to najczęstsze czynniki, bezpośrednio inicjujące wystąpienie danego wypadku, incydentu, czy zdarzenia. Do uwolnienia chemikaliów dochodzi zazwyczaj w trakcie realizowania przewozu, czynności mu towrzyszących, prac manipulacyjnych wykonywanych w pomieszczeniach magazynynowych lub w trakcie wykonywania zwyczajnych prac towarzyszących pracy zawodowej. Aby  zapobiec dalszemu uwalnianiu się indywiduów chemicznych, wyeliminować ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się zagrożenia oraz usunąć powstałe skażenie, stosuje się następujące metody:

  • mechaniczne,
  • fizyczne,
  • chemiczne.

Zalecane jest, aby metodami mechanicznymi, poprzez zbieranie i pompowanie zostało zebrane jak najwięcej uwolnionego materiału. W następnej kolejności stosowane są metody fizyczne polegające na związaniu materiału poprzez emulgowanie, czy też sorobowanie. W trakcie stosowania metod fizycznych substancja nie zmienia swoich właściwości. Ostatnimi sposobami, stosowanymi zazwyczaj w ostatnim etapie usuwania skażeń są metody chemiczne, których działanie sprowadza się do wykorzystania charakterystycznych reakcji chemicznych dla danej susbtancji, aby przeprowadzić ją z postaci szkodliwej, na nieszkodliwą lub stwarzającą zminimalziowane ryzyko w stosunku do pierwotnego zagrożenia.

Wśród metod fizycznych wykorzystywane są nastepujące procesy:

absorpcja

Absorpcja jest procesem polegającym na pochłanianiu składnika lub składników mieszaniny gazowej przez ciecz, która w tym przypadku stanowi absorbent.  Na skutek dyfuzji, gaz przenika przez powierzchnię międzyfazową, tworząc roztwór. W pochłanianiej mieszaninie mogą znajdować się zarówno składniki czynne (rozpuszczalne), jak również czynniki, które są praktycznie nierozpuszczlane w absorbencie – inerty. Procesowi bardzo często towarzyszy reakcja chemiczna i w wielu przypadkach trudno jest postawić wyraźną granicę pomiędzy typową absorpcją fizyczną, a absorpcją połączoną z reakcją chemiczną. W związku z tym faktem można wyróżnić kilka kierunków zachodzenia tego procesu:

  • absorpcja fizyczna – pochłanianie składnika/składników gazowych przez ciecz, np. rozpuszczanie tlenu w wodzie,

 

  • absorpcja połączona z dysocjacją gazu – np. pochłanianie chlorowodoru/siarkowodoru w wodzie i ich dysocjacja,

  • absorpcja połączona z reakcją – np. rozpuszczanie tlenków siarki/azotu w wodzie,

  • absorpcja połączona z reakcją ze składnikiem, który został uprzednio rozpuszczony w wodzie, np. pochłanianie ditlenku węgla przez roztwór wodorotlenku potasu.

W przemyśle chemicznym absorpcja wykorzystywana jest przy wielu kluczowych procesach, np. przy otrzymywaniu produktów końcowych, rozdziale mieszanin gazowych, oczyszczaniu gazów, czy też przy odzyskiwaniu lotnych rozpuszczalników. Przy usuwaniu skażeń natomiast, jej zastosowanie ogranicza się przede wszystkim do stosowania kurtyn wodnych. Rozwiązanie to ma na celu zahamowanie rozprzestrzeniania się gazów stwarzających zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska.

adsorpcja

Adsorpcja to proces o charakterze fizycznym lub chemicznym, który zachodzi na powierzchni granic faz. W wyniku tego procesu następuje zmiana stężenia substancji w wartstwie międzyfazowej. Substancja, która ulega temu zjawisku powierzchniowemu nazywana jest adsorbatem, natomiast podłoże na którym proces zachodzi – adsorbentem. Z pierwszym typem adsoprcji, adsorpcją fizyczną, mamy do czynienia w momencie, gdy cząsteczki substancji wiązane są na powierzchni za pomocą słabych oddziaływań np. za pomocą sił Van der Waalsa. W tym przypadku zaadsorbowana cząsteczka zachowuje swoją toższamość, ponieważ niewielka zmiana entalpii nie jest wystarczająca do zerwania wiązań. W procesie chemisorpcji natomiast, cząsteczki lub atomy łączą się z powierzchnią adsorbatu za pomocją wiązań chemicznych (najczęściej kowalencyjnych). Entalpia chemisorpcji jest niemalże dziesięciokrotnie wyższa od entalpii fizysorpcji. W związku z tym, cząsteczka, która została zaadsorbowana na powierzchni, może ulec rozpadowi na skutek oddziaływania atomów powierzchniowych. Procesy adsoprcji mogą zachodzić nagranicach faz:

  • ciecz/gaz,
  • ciecz/ciecz,
  • ciało stałe/gaz,
  • ciało stałe/ciecz.

W praktyce, w procesach technologicznych, najczęściej wykorzystywanymi układami są: ciało stałe/gaz oraz ciało stałe/ciecz. W działaniach ratowniczych natomiast, proces ten rozpatrywany jest jako zjawisko towarzyszące wchłanianiu kapilarnemu, które występuje przy stosowaniu porowatych materiałów o właściwościach sorpcyjnych.

wchłanianie
adhezja

0
2