Dokument przewozowy w transporcie morskim towarów niebezpiecznych kontra rzeczywistość

Z moich codziennych obserwacji wynika, że przewozy morskie towarów niebezpiecznych cieszą się coraz większą popularnością. W gruncie rzeczy nie dziwi mnie to wcale, gdyż powód wyboru tej alternatywy jest prosty – transport ten ma wiele zalet. Realizowany zgodnie z przepisami jest bezpieczny, tani, a odpowiednio rozwinięta infrastruktura portowa stwarza ogromne perspektywy w zakresie gabarytów i możliwości obsługi przewożonych ładunków. Jego główna wada to bez wątpienia czas realizacji. Jednakże aspekt ten coraz częściej nie jest czynnikiem decydującym o wyborze innych rozwiązań, patrząc z perspektywy poszukiwania różnych sposobów na usprawienie i zwiększenie szybkości przewozu ładunków poprzez angażowanie innych rodzajów transportu.

Firmy z którymi współpracuję przy kompleksowym lub częściowym przygotowywaniu przewozów coraz chętniej wybierają transport morski lub drogowo-morski. Na rozwiązanie to decydują się przede wszystkim w przypadku konieczności zrealizowania przewozów na/z odległych kierunków typu Chiny, Japonia, Arabia Saudyjska, Jordania, Liban, Syria, Irak, Chile, przy których miałam okazję doradzać lub brać udział w kompleksowej organizacji. Nie da się ukryć, że nie lada wyczynem w tym zakresie jest kompletne i poprawne, a właściwej  pisząc „spełniające oczekiwania” innych podmiotów zaangażowanych w ten proces, sporządzenie dokumentacji.

Jednym z ważniejszych dokumentów towarzyszących takim przewozom jest dokument przewozowy towarów niebezpiecznych. Bardzo często jest tak, że armatorzy statków mają dodatkowe wymagania w stosunku do formy i treści dokumentu przewozowego, tj. oczekują podania dodatkowych danych w stosunku do informacji, które powinny zostać zawarte obligatoryjnie na podstawie 5.4 IMDG Code. Niespełnienie tych oczekiwań niestety skutkuje odmową w zakresie przyjęcia do przewozu towarów niebezpiecznych na statek. Jakie dodatkowe wymagania w zakresie dokumentacji powinien spełnić nadawca towarów niebezpiecznych w transporcie morskim?

Dokument przewozowy

Zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie morskim dokument przewozowy towarów niebezpiecznych może mieć dowolną postać. Wymagane jest tylko zawarcie w nim wszystkich informacji, które wskazuje IMDG Code. Pomimo tego ustępstwa, zarówno armatorzy, jak też i  firmy organizujące przewozy, wymagają zawarcia tych informacji na dokumencie o konkretnym wzorze graficznym przygotowanym przez nich lub na dokumencie multimodalnym, którego wzór wskazuje 5.4.5 IMDG Code – Multimodal Dangerous Goods Form.

Całkowita ilość towarów niebezpiecznych

W dokumencie przewozowym towarów niebezpiecznych należy podać całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych, który ma odmienny numer UN, prawidłową nazwę przewozową lub odmienną grupę pakowania, jeżeli została przypisana. Ilość całkowita powinna zostać podana odpowiednio jako objętość lub masa. W rzeczywistości bardzo często wymaga się ujęcia ilości przewożonych materiałów niebezpiecznych jednocześnie w trzech wymiarach: objętość (m3), masa netto (kg) i masa brutto (kg).

Opis opakowań wewnętrznych

W sytuacji gdy przewóz towaru niebezpiecznego realizowany jest w opakowaniach kombinowanych, nie wymaga się podwania liczby, pojemności i rodzaju opakowań wewnętrznych, które są zawarte w opakowaniu zewnętrznym. Firmy organizujące przewóz lub armatorzy wskazują to wymaganie jako obligatoryjne, tj. wymagają, aby wskazać ilość, pojemność, rodzaj oraz materiał konstrukcyjny z którego wykonane są opakowania wewnętrzne.

Kolejność informacji opisujących towar niebezpieczny

Określone elementy opisujące przewożony towar niebezpieczny powinny zostać podane w kolejności, którą wskazują przepisy kodeksu morskiego, tj. numer UN, prawidłowa nazwa przewozowa, klasa zagrożenia dominującego/numer(y) klas odpowiadających  zagrożeniom dodatkowym oraz grupa pakowania (o ile została przypisana). Dane te nie powinny być przeplatane innymi informacjami, a inne dodatkowe zapisy należy umieścić po wskazanym opisie towaru niebezpiecznego. W rzeczywistości firmy dostarczają gotowe wzory dokumentów przewozowych na których wymaga się podania opisu towaru niebezpiecznego w zupełnie innej kolejności i ponadto egzekwują inne informacje dodatkowe.

Fragment dotyczący opisu towaru niebezpiecznego na multimodalnym dokumencie przewozowym dostarczonym przez firmę organizującą przewóz morski towarów niebezpiecznych

Inne informacje dodatkowe

Nagminnie zdarza się, że od nadawcy towaru niebezpiecznego wymaga się zawarcia w dokumentacji przewozowej informacji dodatkowych, które nie są wymagane przepisami IMDG Code. Wśród nich możemy wyróżnić np. konieczność podania nazwy chemicznej zgodnie z obowiązującą nomenklaturą chemiczną, czy też podanie numeru kontaktowego do osoby odpowiedzialnej, mającej wiedzę na temat realizowanej wysyłki.